"เสียง...คนหลังป้อมมหากาฬ" ฉบับที่ 13

หลังกำแพงสูง เชิงสะพานผ่านฟ้า "ชุมชนป้อมมหากาฬ" ชุมชนเก่าแก่ที่มีเรื่องราวประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน นับตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๑ โปรดเกล้าฯ ให้ขุดคลองเพื่อใช้เป็นคูพระนครและเส้นทางคมนาคมเชื่อมต่อกับแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณป้อมมหากาฬ เรียกว่า "ชานพระนคร" จนกลายเป็นจุดสัญจรสำคัญรอบเกาะรัตนโกสินทร์ ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๓ โปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดราชนัดดาและวัดเทพธิดาราม บริเวณพระนครแถบป้อมมหากาฬและมอบที่ดินให้ข้าราชบริพาธอยู่อาศัย จนกระทั่งรัชสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้พระราชทานที่ดินให้ข้าราชบริพาธเข้ามาอยู่อาศัยเพิ่ม เกิดการพัฒนาสืบเนื่องมาจนกระทั่งปัจจุบัน สิ่งปลูกสร้าง บ้านเรือนขยายกลายเป็นชุมชน

หลังการต่อสู้ ๑๔ ปีของพี่น้องชุมชนป้อมมหากาฬ เพื่อขอมีส่วนร่วมในการจัดการที่อยู่อาศัยร่วมกับกรุงเทพมหานคร วันนี้ ความพยายามของพี่น้องชุมชนฯ ประสบผลในระดับหนึ่ง เกิดโครงการชุมชนบ้านไม้โบราณ "ป้อมมหากาฬ" ภายใต้ความร่วมมือของกรุงเทพมหานคร  สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยศิลปากรและชุมชนป้อมมหากาฬ  โดยมุ่งหวังที่จะร่วมกันพัฒนาชุมชนเมืองแนวทางใหม่บนฐานการพัฒนาเชิงประวัติศาสตร์อนุรักษ์ ดำรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ วิถีชุมชน