สวนของนักเขียน 8 : การเดินทางของต้นหมุย

ฉันเคยเล่าให้นักเขียน "นักตกแต่งป่า" ฟังเรื่องต้นหมุย และคิดอยู่เสมอว่า จะต้องนำมาปลูกที่นี่สักต้น แต่ก็ไม่ได้ทำสักที เพราะไม่ได้กลับบ้านไปเอาต้นพันธุ์

แต่แล้ววันหนึ่งก็พบว่า มีต้นหมุยมาเติบโตอยู่ใกล้ ๆ นี่เอง เป็นบ้านสวนที่แม่โจ้ ครอบครัวเพื่อนไปเช่าอยู่ บ้านที่ร่มรื่นและอบอุ่น นับว่าเขาหาบ้านที่เหมาะกับครอบครัวเล็ก ๆ ที่มีเพื่อนฝูงมากมายได้ดี  เพราะมีบริเวณกว้างพอที่จะจัดวางโต๊ะเก้าอี้ และต้นไม้ใหญ่ ๆ ปลูกเปลนอนอย่างสบาย ได้นับสิบ

บ้านหลังเล็ก ๆ ชั้นเดียว มีบริเวณเป็นสวนธรรมชาติกว้างไกล สวนธรรมชาติที่ว่า คือสวนที่ปลูกไปเรื่อย ๆ แบบไม่ต้องจัดเรียงลำดับ ปล่อยให้รก ๆ ไปบ้าง เดินเข้าไปเก็บยอดผักสารพัดมาแกล้มได้เลย วันนี้ได้ผักมาถาดใหญ่ยอดกระถิน ยอดมะกอก ยอดสะเดา ยอดมะยม และที่สำคัญยอดหมุย ที่มีกลิ่นฉุนจัดด้วย

ใครคนหนึ่งบอกว่า  เจ้าของบ้านสวนหลังนี้เป็นชาวใต้ 

สวนแบบนี้ชาวใต้เรียกว่า สวนสมรม คือสวนที่ปลูกพืชผักมากมายสารพัด

ฉันบอกเพื่อนว่า ฉันรู้สึกมีความสุขมากที่ได้พบกับต้นหมุยที่นี่ ยอดอ่อน ๆ กินกับขนมจีนน้ำยาอร่อยมาก ส่วนใบที่แก่ขึ้นมานิดหนึ่ง ซอยบาง ๆ ใส่ข้าวยำรวมกับอีกสารพัดผักก็จะได้กลิ่นที่ได้อารมณ์ไปอีกแบบหนึ่ง 

และแล้วก็ถึงโอกาสดีที่สุด ตรงกับวันเกิดนักเขียนใหญ่ "20 พฤษภาคม" กลุ่มเพื่อนนักเขียน และคนทำงานศิลปะ เตรียมตัวจะไปบ้านของท่าน เพื่อร่วมงานในวันเกิดของท่านและมีพิธีเปลี่ยนแว่นรูปปั้น ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ด้วย ฉันรบกวนเพื่อนให้ช่วยขุดต้นหมุยเล็ก ๆ ใส่ถุงไปให้ท่านในโอกาสนี้

เพื่อนผู้น่ารักเอาต้นหมุยใส่ถุงมา 4 ต้น สำหรับเพาะพันธุ์อย่างดี รดน้ำให้มันอยู่ในถุงสัก 10 วันแล้วค่อยลงดิน รวมทั้งเก็บยอดมากินกับขนมจีนด้วย เพราะงานนี้ต้องมีใครสักคนที่ทำขนมจีนมาร่วมด้วย เพราะเป็นที่รู้กันว่า ในวันนี้จะมีอาหารมากมาย ทั้งที่เจ้าบ้านเตรียมไว้และพวกนักเขียนก็จะเตรียมอาหารไปด้วย "เอามาฮอมกัน"

การเอาอะไรมาฮอมกัน ฉันรู้สึกว่าเป็นเรื่องดีงามเหลือเกิน ไม่ว่าจะเป็นข้าวของหรือแรงงาน ก็สามารถฮอมกันได้ หมายถึงช่วยหรือ ร่วมกันได้

ทุกปีที่นี่มีอาหารมาฮอมกัน อาหารปักษ์ใต้มีหลายอย่าง เพราะพวกใต้ไม่ว่าจะไปอยู่ที่ไหนก็ต้องทำอาหารของตัวเองกินหรือทำอาหารขอตัวเองไว้ก่อน เครื่องปรุงบางอย่างยังส่งมาจากใต้ เช่นพวกกะปิ น้ำพริกแกง มันกุ้ง ไตปลา แม่ใครก็ส่งมาให้ลูกของตัวเอง

ปีนี้ฉันไม่เห็นขนมจีนน้ำยาปักษ์ใต้เลยมีแต่ขนมจีนน้ำเงี้ยวแบบเมืองเหนือ และน้ำยาแบบอีสาน แต่ไม่เป็นไร ยอดหมุยกินกับคั่วกลิ้งก็ได้ ใครสักคนหนึ่งทำมาวางไว้ตั้งแต่เช้า ปีนี้ฉันทำน้ำพริกโจร เพราะภรรยาเพื่อนเจ้าของยอดหมุยเธอเล่าให้ฟังว่า ครั้งที่เดินทางไปเที่ยวใต้ ได้กินน้ำพริกกุ้งสดอร่อยมาก ทุกอย่างหั่นเป็นชิ้น  ๆ  ไม่ว่าจะเป็นหอมแดง  พริกขี้หนูสด ๆ และกุ้ง

น้ำพริกที่ว่าเขาเรียกว่า น้ำพริกโจร สูตรดั้งเดิมจริง ๆ ไม่ใส่กุ้งสด หรือปลาย่างใด ๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่มีเวลามาก โจรต้องรีบกินและต้องรีบไป ดังนั้นจะทำน้ำพริกกินก็ต้องทำแบบรีบ ๆ ทุกอย่างหั่นรวม ๆ กันแล้วเอาคลุกเข้าด้วยกัน เติมกะปิ น้ำตาล บีบมะนาว เติมน้ำลงไปให้เหลว ๆ ราดข้าวกิน ผักก็เก็บเอาตามทางเดินที่หาได้ชายป่านั่นแหละ กินกับผักสดสีเขียว  แต่ถ้ามีกุ้งสดใส่ลงไปก็อร่อยขึ้นอีก เรียกว่าน้ำพริกโจรสลัดได้ เหมาะที่จะกินกับยอดหมุยเหมือนกัน

อาหารอีกอย่างก็เหมาะสมกับยอดหมุยเหมือนกัน นั่นคือแกงสมรม  ของสุวิชานนท์ หรือเจ้าของนามปากกา หญ้าน้ำ ทุ่งขุนหลวง นักเขียนสารคดี แกงสมรม ของเขาน่ากินมาก ๆ น้ำแกงสีเหลืองอ่อนด้วยสีของขมิ้น หอมกลิ่นกะทิ เข้าใจว่า เขาต้องใช้กะทิสด ๆ ไม่ใช่กะทิกล่อง กลิ่นของน้ำแกงจะต่างกัน และที่พิเศษสุดก็คือแม่ของเขาเดินทางมาจากใต้ ปรุงแกงหม้อนี้เอง เชื่อได้เลยว่า แม่จะต้องตำน้ำพริกแกงเองด้วย 

เมื่อมีโอกาสได้นั่งคุยกับท่าน ฉันเอายอดหมุยไปให้ท่านดู ท่านรีบพูดว่า เอาต้นเล็ก ๆ มาให้เราปลูกสักต้น

 "ให้เพื่อนที่เป็นเจ้าของ เอามาให้ตั้งแต่เมื่อเย็นวาน"

หลายคนมาก่อนงาน ที่นี่มีบ้านปลูกให้เพื่อนนอน สองหลัง นอกจากท่านจะเป็นนักตกแต่งป่า ปลูกต้นไม้ได้สวยงาม มีต้นไม้มากมายแล้ว ท่านยังเป็นนักตั้งชื่อได้อย่างเท่จริง ๆ บ้านปลูกให้เพื่อนนอนมีชื่อว่า cicadas จักจั่น เป็นเรือนสีฟ้าขาว อยู่ด้านบนเห็นเด่นชัด ใครที่ชอบลั่นทมสองข้างทางที่จะเข้าเรือนจักจั่นมีลั่นทมตลอดแนว ดอกร่วงตามพื้นสาว ๆ บางคนเก็บมาแซมผม หรือร้อยเป็นมาลัยไว้กับมวยผม

บ้านปลูกให้เพื่อนนอนอีกหลังหนึ่งชื่อบ้านไร้กังวล บ้านหลังนี้ต้องเดินลงไปอยู่ในหุบ เป็นบ้านที่ในธรรมชาติ นั่งดูป่าได้อย่างสบายตาจริง ๆ

เป็นอันว่าภารกิจในการหาต้นหมุยของฉันจบสิ้นลงแล้ว ต้นหมุยเล็ก ๆ 4 ต้น ถูกแบ่งไปขยายพันธ์ 3 แห่ง อยู่ที่สวนทูนอิน 2 ต้น อีกหนึ่งต้นนักเขียนหนุ่มขอไปปลูกที่เชียงดาว ส่วนอีกต้นอยู่บ้านกวีที่ทุ่งเสี้ยว สันป่าตอง

หมุยเป็นไม้ยืนต้น ที่ไม่สูงมาก ยอดและใบมีกลิ่นฉุนจัด มันน่าจะอยู่รอดปลอดภัย และขยายพันธุ์ได้ในต่างถิ่น 

ภาพประกอบจาก www.thaico.net