กรอบประตูและหน้าต่าง

กรอบประตูและหน้าต่าง 

หรือที่เรียกกันตามภาษาช่างไม้ว่า "วงกบ"  ไม่ว่าจะทำจากไม้เนื้ออ่อนหรือแข็ง เขาจะต้องทำจากเนื้อไม้ที่แห้งสนิท โดนแดดโดนฝนหรือถูกความชื้นไม่หดตัว ไม่เบ่งบวม ไม่คดไม่งอ ไสผิวหน้าไม้เรียบลื่น และประกอบเข้ากันได้มุมฉากทุกเหลี่ยมมุม

เมื่อใครปลูกบ้านขึ้นมาสักหลัง

ถึงขั้นตอนที่ต้องติดบานประตูหน้าต่างเข้ากับกรอบที่เข้ากับผนังเรียบร้อยแล้ว ว่ากันว่างานขั้นตอนนี้เป็นงานสำคัญที่สุดในการสร้างบ้าน ต้องใช้ช่างไม้ที่มีความรู้ความเข้าใจ และมีความชำนาญเป็นคนลงมือทำเพราะเขาถือกันว่าประตูและหน้าต่างบ้านเป็นเสมือนหน้าตาของบ้าน บ้านจะแลดูสวยสดงดงามหรือขี้ริ้วขี้เหร่ ประตูและหน้าต่างย่อมเป็นส่วนกำหนดที่สำคัญเป็นอย่างยิ่ง เปรียบเทียบให้เห็นเป็นรูปธรรมง่าย ๆ เช่น ผู้หญิงที่มีรูปร่างดี มีทรวดทรงองค์เอวได้สัดส่วน แต่บังเอิญมีหน้าอัปลักษณ์เหมือนภูติผี  ย่อมทำให้สัดส่วนของรูปร่างที่งดงามพลอยหมดคุณค่าไปด้วย ใครเห็นก็คงนึกเสียดาย ความงามของรูปร่างที่ติดอยู่กับใบหน้าที่เห็นแล้วชวนให้ขนหัวลุก

ด้วยเหตุนี้

เวลาช่างผู้ชำนาญและตระหนักถึงความสำคัญในงานนี้ลงมือทำงาน เขามักจะลงมือทำด้วยตัวของเขาเองทุกขั้นตอน คนอื่น ๆ เขามักจะให้สิทธิเพียงแค่ช่วยเป็นลูกมือยกนั่นยกนี่ และคอยหยิบเครื่องมือส่งให้เขาทำงานด้วยความรอบคอบระมัดระวังเท่านั้น เพราะงานติดบานประตูหน้าต่างบ้านเข้ากับกรอบ เขาถือเป็นกฎอันศักดิสิทธิ์เลยว่า ถ้าหากบานประตูหน้าต่างไม่ได้ขนาดพอดีกับกรอบ ไม่ว่าจะมีขนาดเล็กหรือใหญ่กว่า ห้ามไม่ให้ต่อเติมหรือถากกรอบที่ติดตั้งไว้แล้วอย่างเด็ดขาด แต่จะต้องปรับบานหรือเปลี่ยนบานให้เข้ากับกรอบเพียงประการเดียวเท่านั้น

เพราะถ้าขืนไปต่อเติม

หรือถากกรอบที่เขาเข้าฉากเข้ามุมดีแล้ว ย่อมจะให้เส้นริมขอบด้านในของกรอบคดโค้งบิดเบี้ยว สูญเสียความงามแบบเส้นเรขาคณิตไป ยิ่งเผลอไปถากจนกรอบเสียต้องถอดออกมาเปลี่ยนกรอบใหม่ ยิ่งเป็นเรื่องที่เสี่ยงต่อความเสียหายใหญ่โต โดยเฉพาะบ้านที่ก่อด้วยอิฐถือปูน ซึ่งจะต้องทุบและงัดเอากรอบออก อาจจะทำให้ฝาผนังบ้านแถบนั้นทั้งแถบแตกร้าวและพังทลายลง งานนี้จึงเป็นงานที่สำคัญเป็นอย่างยิ่ง

นี่คือความรู้เกี่ยวกับประตูหน้าต่างบ้าน

ที่ผมมาเรียนรู้ภายหลังจากความผิดพลาดในการปลูกกระท่อมให้ตัวเองบนที่ดินเก่าแก่ของพ่อแม่ ก่อนจะโยกย้ายออกจากในเมืองมา เพราะความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ หลงไปเชื่อราคาคุยของคนที่บอกกับผมว่า งานแบบนี้เขาทำได้สบายมาก และผมก็อยากจะให้เขาทำ เพราะตลอดเวลาที่ผมจ้างคนมาปลูกกระท่อม เขาคอยวนเวียนมาติโน่นตินี่ด้วยมาดของผู้รู้ และทำท่าอยากจะเข้ามาทำอะไรสักอย่างให้กับกระท่อมหลังนี้ของผม เมื่องานเสร็จมาถึงขั้นตอนที่ต้องติดบานประตูหน้าต่างเข้ากรอบ ผมจึงมอบเงินและงานนี้ให้เขาทำด้วยความเต็มใจ 4-5 วันต่อมา ผมกลับมาดูงานที่เขาทำทิ้งไว้และหายตัวไปอย่างลึกลับ ผมแทบร้องไห้ เพราะเขาถากทั้งกรอบและบานประตูหน้าต่างกระท่อมของผมยับเยินไปถึง 4 บาน 4 กรอบ แต่ก็ยังไม่สามารถหับบานประตูหน้าต่างลงกรอบได้

งานนี้

ผมต้องเสียเวลาจ้างคนมาแก้อีกครั้งหนึ่ง แต่ก็แก้ไขออกมาได้เพียงแค่นั้น บทเรียนจากความผิดพลาดในเรื่องนี้ ทำให้ผมได้เรียนรู้และตระหนักว่างานทุกงานล้วนแล้วแต่มีส่วนที่สำคัญที่สุด ที่สามารถทำให้โครงสร้างทั้งหมดดูดีขึ้นหรือเลวลงได้  เมื่อทำงานมาถึงส่วนนี้ ไม่ว่าจะเป็นงานอะไร ถ้าไม่สามารถทำได้ด้วยตัวเอง ต้องใช้คนอื่นทำ ต้องแน่ใจจริง ๆ ว่าเขาทำได้จริง ไม่ใช่ทำได้เพียงแค่ราคาคุยเหมือนอย่างที่ผมหลงเชื่อ แล้วทำให้หน้าตากระท่อมของตัวเองต้องมีรอยตำหนิที่ไม่สามารถลบเลือนได้หมดมาจนทุกวันนี้.