ด้วยแรงใจและสัดทา

"อีกสองวันข้างหน้า..."

เพื่อนของผมคนหนึ่งพูดค้างไว้...ทำให้หลายๆ คนสนใจว่า อีกสองวันข้างหน้าที่เขาพูดนั้นหมายถึงอะไร...หลายคนก็คิดกันไปต่างๆ นานาด้วยความไม่ชัดเจน

"งานนมัสการพระทาดหลวง..." เขาต่อคำพูดที่ค้างไว้

จริงด้วย งานนมัสการพระธาตุหลวง หลายคนภาคภูมิใจมากทีเดียวเลยแหละ โดยเฉพาะคนลาวทั้งชาติถือเป็นสำคัญมากในเรื่องนี้ เพราะถือว่าเป็นงานประเพณี วัฒนธรรมของชาติเลยทีเดียว.งานนมัสการพระธาตุหลวงจริงแล้ว เป็นงานฉลองเพื่อแสดงถึงความสามัคคีของปวงชนลาวตั้งแต่ยุคสมัยของพระเจ้าไชยเสดถาเรืองอำนาจ เพื่อแสดงความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของคนลาวทั้งประเทศ (อาณาจักรล้านช้าง)

ทุกๆ ปีก็จะมารวมกันที่นี้จากทุกสารทิศของประเทศ ด้วยเหตุนี้พระทาตุหลวงจึงถูกสร้างขึ้นในยุคนั้น. อีกประการหนึ่งก็คือเพื่อจะได้รู้ว่า เจ้าหัวเมืองทั้งหลายนั้นจะภักดีกับพระองค์หรือไม่ งานนี้จะจัดขึ้นทุกๆ ปีใน วันเพ็ญ 15 เดือนธันวา.

ในงานนมัสการพระธาตุหลวงนั้นประกอบมีหลายอย่าง นอกจากจะสร้างและรวมตัวกันเพื่อความปึกแผ่นของคนลาวทั้งชาติแล้ว ในขณะเดียวกันก็เป็นการแสดงความสักการะบูชาพระสารีริกธาตุขององค์สัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อแสดงความเลื่อมใสศรัทธาในพระศาสนาของชนชาติลาว.

ในงานประเพณีนี้ จะประกอบด้วยการแห่ประสาทผึ้ง จากทิศทั้งสี่ไปสู่พระธาตุหลวง แล้วในงานก็จะมีการจัดการแข่งม้า ตีคลี ข้าทั่งบั้ง.ในกิจกรรมต่างๆ นั้น ล้วนสะท้อนให้เห็นถึงความเลื่อมใสต่อพระองค์และพระศาสนาในยุคนั้น แล้วก็มีการปฏิบัติสืบกันมา.

งานนมัสการพระธาตุหลวงในทุกวันนี้ จริงๆ แล้วสื่อให้เห็นว่า ชาวลาวทุกคนยังเคารพและจงรักภักดีต่อบรรพบุรุษของตนเอง. แม้กระนั้นก็ตามที การนมัสการพระธาตุหลวงทุกวันนี้ อาจมีบางอย่างที่เปลี่ยนแปลงไปบ้าง เช่น การแข่งม้า ควาย หรือย่างอื่นนั้นไม่มีให้เห็นอีกแล้ว. ในงานส่วนมากก็จะพบเห็นบรรดาสินค้าต่างๆ จากแม่ค้าพ่อค้า ขายเครื่องอุปโภคบริโภครายย่อยเข้ามาขายเกลื่อนทั่วสนามพระธาตุหลวง.

ในงานเราจะไม่พบเห็นการขายเข้าหลามและผะลิดตะพันท้องถิ่น บั้งเข้าหลามเป็นอาหานที่นิยมของท้องถิ่นต้องวางขายด้านนอกของสะหนามพระทาดหลวง

"เศร้าจัง..."

"อย่าเศร้าเลย..."บางคนพูดออกมาอย่างนั้น

ทุกวันนี้ ต้องเข้าใจว่า มันกลายเป็นธุรกิจไปหมดทุกอย่างแล้ว แผ่นดินเท่าฝามือกลายเป็นมูลค่าเป็นแสนเป็นล้าน อะไรจะขนาดนั้น แต่มันเป็นแล้ว เป็นไปอย่างที่เราๆ ไม่อาจจะเชื่อเลย. การมองอะไรผ่านประตูด้านวัฒนธรรมนั้น มีหลายอย่างที่ทำให้คนเข้าใจวัฒนธรรมนั้นเศร้า. แต่ในด้านที่ตรงกันข้ามกลับสนุกสนาน เห็นว่าบ้านเมืองนี้มีการพัฒนาขื้นหลายๆ อย่าง.

"ใครบ้างที่เข้าใจ..."

ในงานนมัสการพระธาตุหลวง หลายคนพูดออกมาอย่างเต็มปากเต็มคำว่า น้ำใจ เป็นสิ่งสำคัญมากกว่าอย่างอื่นเป็นร้อยเท่าพันเท่า แล้วมองย้อนไปถึงความศิวิไลซ์ ในยุคของพระองค์เจ้าไชยะเสดถา ในที่นั้นมีทุกอย่าง ความเคารพยำเกรงต่อผู้ที่มีพระคุณ.

บทหน้าผมจะนำมาพูดให้ฟังว่า คนที่เข้าใจด้านวัฒนธรรมจริงๆ นั้นอยากให้งานนมัสการ พระธาตุหลวงเป็นอย่างไร แต่ผมไม่ได้พูดว่า ใครที่ไม่เข้าใจวัฒนธรรม แต่วัฒนธรรมนั้น จริงๆ แล้วคือ หัวใจ คือลมหายใจเข้าออกของปวงชนลาวทั้งชาติ.