นิทรรศการ "คำ" # 3

"การต่อสู้" ดูเหมือนจะมีหลายรูปแบบและขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย แต่จะมีใครสักกี่คนที่สู้แล้ว "ชนะ" ตลอด ขณะเดียวกัน "ความพ่ายแพ้" ก็ไม่ใช่เรื่องเลวร้ายเสมอไป

ตอนเด็กๆ เคยเล่นกับเพื่อนแล้วแพ้หน้าบึ้งกลับบ้าน พ่อบอกว่า

"แพ้มาอีกแล้วสิ ก็ดีนะ ทำให้คนอื่นมีความสุข" แล้วหัวเราะเอิ๊กอ๊ากอย่างอารมณ์ดี

คำขอบคุณ

เมื่อข้าต่อสู้เพื่อปกป้องแผ่นดินละบ้านของข้า ข้าถูกประณามว่าเป็นคนป่าเถื่อน

เมื่อข้าไม่เข้าใจและไม่ยอมรับวิถีชีวิตแบบคนขาว ข้าถูกกล่าวหาว่าขี้เกียจ

เมื่อข้าพยายามปกครองคนของข้า ข้าถูกลิดรอนอำนาจลง

ประเทศชาติของข้าถูกละเลยในหนังสือประวัติศาสตร์ของท่าน

มันมีความสำคัญในประวัติศาสตร์ของแคนาดา มากกว่าฝูงควายที่ท่องเที่ยวไปในทุ่งกว้างเพียงเล็กน้อย

ข้ากลายเป็นตัวตลก เป็นผู้ร้ายในบทละครและภาพยนตร์ของท่าน

โอ แคนาดา ข้าจะเฉลิมฉลองกับท่านในโอกาสครบร้อยปีได้อย่างไร

อยากให้ข้าขอบคุณท่านไหมที่อุตส่าห์เหลือเขตสงวนไว้ให้น้อยนิด จากพื้นที่ป่าอันกว้างใหญ่

จะให้ขอบคุณสำหรับปลากระป๋องที่จับมาจากแม่น้ำของข้าหรือ

หรือจะให้ขอบคุณสำหรับการสูญเสียอำนาจและความภาคภูมิใจของตนเองแม้ในท่ามกลางหมู่คนของข้า

หรือขอบคุณสำหรับการสูญเสียอุดมคติสำหรับการต่อสู้ต่อไป

จากสุนทรพจน์ของหัวหน้า แดน ยอร์ช อินเดียนแดงแห่งเผ่า โคสท์ซาลิซ ในพิธีเฉลิมฉลองครบ 100 ปี ของประเทศแคนาดา

แปลโดย วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์, จากหนังสือ ณ ที่ดวงตะวันฉายแสง

………………………………………………………………….

การมาถึง

ตัวเครื่องพิมพ์คอมพิวกราฟฟิคนั้นต้องการห้องสี่เหลี่ยมแคบๆ ติดแอร์เย็นฉ่ำ สะอาด ใช้พนักงาน 1- 2 คน มีระเบียบและปัญหาการบริหารน้อยมาก มีความรวดเร็วมากกว่า ประสิทธิภาพสูงกว่า ผลิตงานได้มากกว่า

ข้อมูลและคำยืนยันเหล่านี้ ก็คือสิ่งที่เราจำเป็นต้องตัดสินใจ เราและพวกเขา...หมายถึงทั้งผู้บริหารและช่างเรียงมองตากันแบบรับรู้กันและกัน

พวกเขา...คือช่างเรียง รู้ข่าวการรุกคืบของคอมพิวกราฟฟิคมาเป็นเวลานาน มันตามไปสังหารพวกเขาคนแล้วคนเล่า กลุ่มแล้วกลุ่มเล่า ในโรงพิมพ์ต่างๆ ทั่วประเทศ

พวกเขาแพ้สงครามกับเครื่องมือทันสมัยเหล่านี้แบบไม่เคยได้รับชัยชนะ มันไล่พวกเขามาอยู่ในมุมอับของโรงพิมพ์ที่ล้าสมัยอย่างเรา และดูเหมือนว่า มันกำลังจะดีให้พวกเขาตกทะเลไปโดยเร็ววัน

เรามองพวกเขาด้วยสายตาหดหู่...รู้ดีว่าสักวันหนึ่ง เวลาของพวกเขาจะต้องมาถึงทั้งหนุ่มทั้งแก่...

โดย ชัชรินทร์ ไชยวัฒน์

จากเรื่อง การสังหารหมู่, หนังสือ สบสังวาสสโมสร

………………………………………………………………….

สู้

"ครั้งนี้ ถือว่าเป็นบทเรียนครั้งใหญ่เลยในชีวิตนี้ ไม่ค่อยกล้าเซ็นสัญญากับใครเลย ขยาด งานแสดงก็ไม่ค่อยรับแล้ว เบื่อ ไม่อยากรับแล้ว วุ่นวาย วงการนี้ไม่รู้สิ มันท้อแท้แล้วน่ะ

ส่วนเรื่องราวฟ้องร้องต่างๆ ก็ขอให้เป็นเรื่องของทนาย เรื่องของศาลไป เราไปหาความยุติธรรมกันตรงนั้น

ไปพูดกันในศาล เอาไงเอากัน น้อยไม่กลัวอยู่แล้ว ถึงแพ้ก็จะสู้ ถึงเป็นคนล้มละลายก็จะสู้

เพราะน้อยถือว่าไม่ผิดในการที่น้อยทำ แต่ถ้าโอเคเราแพ้จริงๆ เราก็ต้องยอมรับว่าเราแพ้

แต่ขอให้เราได้สู้จนถึงที่สุดเสียก่อน..."

จากบทสัมภาษณ์ ดาริน กรสกุล

โดยปิ่นปัก, นิตยสารแก้ว, ธันวาคม 2534

………………………………………………………………….

มิตร

เมื่อถึงเวลาศัตรูของออดโต้สำแดงเดช มันเริ่มเรียกร้องสิ่งที่เคยได้รับ แรกทีเดียวมันเตือนมาด้วยความรู้สึกอยาก ไม่ผิดกับแมวมาเคล้าแข้งขาเมื่อถึงเวลาอาหาร แต่ออดโต้ก็ยังไม่ยอมตามใจมัน

มันจึงค่อยเพิ่มมาตรการลงโทษ ปวดเป็นริ้วๆ ตามข้อ ตามกระดูก ปวดเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ปวดไปทั้งตัวจนสุดจะทานทน เหมือนว่าแมวตัวนั้นได้กลายเป็นเสือกำยำเข้าขยำขยี้ออดโต้

ความทุกข์ทรมานที่ได้รับครั้งนี้ ดูประหนึ่งว่า ‘ผง’ มันกำลังทวงสิทธิของมัน สิทธิที่ครั้งหนึ่งมันเคยให้ความสุขสมกับออดโต้ และเมื่อยามเขาต้องการตีจาก มันก็ทวงความสุขที่เคยให้นั้นกลับคืน เป็นกฎว่า คนใดก็ตามที่รับความสุขจากมันแล้ว สิ่งที่ต้องจ่ายคืน คือความทุกข์เพียงถ่ายเดียว

แต่การต่อสู้ครั้งนี้ของออดโต้ มิได้เป็นการต่อสู้อย่างโดดเดี่ยว มันหมายถึงพรรคพวกของเขาได้ร่วมหนุนเข้าต่อสู้ด้วย เพื่อแย่งยึดออดโต้ออกมา ให้พ้นจากอำนาจอำมหิตของมัน

ชาติ กอบจิตติ

จากเรื่อง พันธุ์หมาบ้า

………………………………………………………………….

ทุกคน

คนทุกคนเหมือนกัน เป็นเช่นเดียวกับที่เธอเป็น ทุกคนมีทั้งส่วนดีและไม่ดี เธอเองก็เหมือนกัน มันปนเปกันอยู่ในตัวคนทุกคน ทุกเชื้อชาติ รวมทั้งชาติของเราด้วย

สำนึกของคนก็ต่อสู้กับฝ่ายตรงกันข้ามในตัวของเขาเอง มีความขัดแย้งที่ต่อสู้กันอยู่ในตัวคนทุกคนในโลกนี้

แล้วขณะที่เกิดสงคราม คนเราก็ต่อสู้กับปรปักษ์ที่มีอยู่ในโลก เหมือนกับที่ร่างกายของเราต่อสู้กับโรคร้าย

แต่เรื่องนี้เธอไม่ต้องวิตกหรอก เพราะความดีย่อมคงทนไปทั่วกาล และความชั่วร้ายจะต้องถูกขับไล่ออกไปทุกครั้งที่มันปรากฏตัวขึ้น

ร่างกายและจิตใจที่อ่อนแอจะได้รับการฟื้นฟูให้แข็งแรงขึ้นอยู่เสมอ มันอาจจะอ่อนแอลงอีก แต่มันก็จะดีขึ้นทุกครั้งไป ตลอดเวลาที่โรคร้ายใหม่ๆ เข้ามาแล้วถูกกำจัดไปนั้น ร่างกายและจิตใจก็จะแข็งแรงขึ้น

จนในที่สุดก็มีพลังแกร่งกล้า มันจะสะอาด ปราศจากความเสื่อมโทรม บริสุทธิ์ขึ้น อ่อนโยนขึ้น ดีขึ้น และไม่มีวันเลวลงได้อีก

ทุกคนในโลกนี้ต่างพยายามกันอยู่ทั้งนั้น

วิลเลียม ซาโรยัน

จากเรื่อง ความสุขแห่งชีวิต, แปลโดย มัทนี เกษกมล