ร้อยดวงใจลุ่มน้ำจัน กตัญญูในหลวง

พระบรมฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ฯ  ขณะทรงพระราชดำเนินจากภูเขาสูงชันลงสู่แปลงผักฤดูหนาวที่กำลังเติบโตงดงาม ด้วยการปลูกแบบธรรมชาติริมฝั่งน้ำแม่จัน ของหมู่บ้านปางสา ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย ขนาดใหญ่เต็มฝาผนัง สะดุดตาและยังความประทับใจแก่พสกนิกรที่เข้ามาชื่นชมพระบารมีในห้องแสดงนิทรรศการเทิดพระเกียรติขององค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง ให้ตระหนักถึงพระมหากรุณาธิคุณ พระวิริยะ อุตสาหะ ของเจ้าพ่อหลวงของแผ่นดินที่เสด็จไปให้แสงสว่างทางปัญญาแก่ทวยราษฎร์ทุกหนทุกแห่งในแผ่นดิน ไม่ว่าจะยากลำบากทุรกันดารเพียงใด

องค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง ได้จัดโครงการเฉลิมฉลองและสดุดีในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี  และมีพระชนมายุ ๘๐ พรรษา เพื่อเป็นการแสดงถึงความจงรักภักดี เทิดทูนในพระองค์ท่าน และน้อมนำพระราชดำริหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินชีวิต โครงการดังกล่าวใช้ชื่อกิจกรรมว่า "ร้อยดวงใจลุ่มน้ำจัน กตัญญูในหลวง"  โดยจัดให้มีขึ้นระหว่างวันที่ ๓-๕ ธันวาคม ๒๕๔๙

คุณสุพจน์  หลี่จา  นายกองค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง ได้กล่าวถึงความเป็นมาของการจัดงานนี้ว่า  เนื่องจาก พ.ศ. ๒๕๒๒  พ.ศ. ๒๕๒๓ และ พ.ศ. ๒๕๒๔  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงเสด็จเยี่ยมราษฎรในพื้นที่หมู่ ๑๗ บ้านปางสา และบ้านโป่งป่าแขม ตำบลป่าตึง  อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย และในการเสด็จเยี่ยมพื้นที่ พระองค์ท่านทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้มีการส่งเสริมการทำเกษตรบนพื้นที่สูงเพื่อการอนุรักษ์ดิน น้ำ ป่า พระราชทานฝายทดน้ำ เพื่อนำน้ำมาใช้ในพื้นที่ดินที่พระองค์พระราชทานแก่ราษฎร ให้มีที่ทำนาปลูกข้าวเป็นการถาวร และพระราชทานแนวพระราชดำริในการดำรงชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง

วันแรกของการจัดงาน วันที่ ๓ ธันวาคม  ๒๕๔๙ ช่วงเช้าเป็นพิธีเปิดงาน "ร้อยดวงใจลุ่มน้ำจัน  กตัญญูในหลวง" โดยนายพินิจ  หาญพาณิชย์  ปลัดจังหวัดเชียงรายเป็นประธานกล่าวเปิดงาน บรรยากาศในพิธีเปิดคับคั่งไปด้วยข้าราชการ  ประชาชนทุกหมู่เหล่าในตำบลป่าตึง  ซึ่งพร้อมใจกันสวมใส่เสื้อสีเหลือง

หลังจากเสร็จสิ้นพิธีการ ประชาชนก็ทยอยกันเข้าชมการแสดงนิทรรศการซึ่งทางองค์การบริหารส่วนตำบลได้ประสานไปยังหน่วยงานราชการ องค์กรเอกชน ที่ปฏิบัติภารกิจในพื้นที่ตำบลป่าตึง และในอำเภอแม่จัน มาร่วมจัดแสดงนิทรรศการแสดงผลงานขององค์กรรวมทั้งผลิตภัณฑ์ที่ได้จากแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว การแสดงผลงานของแต่ละหน่วยงานมีรูปแบบในการจัดแสดงต่างกันออกไป แต่มีหลักการในการจัดที่ตรงกันคือ จัดแสดงนิทรรศการตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ คือ การพึ่งตนเองตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง  การอนุรักษ์ดิน น้ำ ป่า

องค์กรที่เข้าร่วมโครงการ ได้แก่ สำนักงานพัฒนาที่ดินจังหวัดเชียงราย สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอแม่จัน สำนักงานเกษตรอำเภอแม่จัน หน่วยอนุรักษ์และจัดการต้นน้ำแม่จัน โรงพยาบาลแม่จัน สำนักงานเขตพัฒนาสังคมและสวัสดิการบนพื้นที่สูง เขตที่ ๒ กลุ่มโรงเรียนตำบลป่าตึง และมูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา

ส่วนองค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง ผู้เป็นเจ้าภาพจัดงานใหญ่ ได้ปรับแต่งห้องประชุมเป็นห้องจัดแสดงนิทรรศการ พระราชประวัติ การลำดับราชสกุลวงศ์ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภาพความทรงจำครั้งที่เสด็จเยือนลุ่มน้ำจัน ตัวอย่างโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริทั้งทางด้านสาธารณสุข อาทิ โครงการแพทย์พระราชทาน โครงการหมอหมู่บ้านตามแนวพระราชดำริ ด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้  ด้านการศึกษาค้นคว้าทดลอง และวิจัย ด้านการอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรที่ดิน การพัฒนาทรัพยากรแหล่งน้ำในบรรยากาศฝนหลวง ด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรป่า ด้านการเกษตร การพัฒนาพลังงานทดแทนไบโอดีเซล การอนุรักษ์ดิน น้ำ ป่า และหลักเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ

นอกจากห้องแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับในหลวงแล้ว องค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึงยังได้จัดทำวีดีทัศน์พระราชกรณียกิจขณะเสด็จเยือนตำบลป่าตึง ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและวิดีทัศน์งานเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี ที่ได้เคยจัดแสดง ณ อิมแพ็คเมืองทองธานี  เพื่อเปิดให้ผู้ที่เข้ามาร่วมงานได้รับชมอีกด้วย

ซุ้มแสดงนิทรรศการของหน่วยงานต่างๆ ได้จัดแสดงผลงาน ประกอบไปด้วย สำนักงานพัฒนาชุมชน อำเภอแม่จัน ได้นำสินค้า OTOP มาจำหน่าย เช่น ผ้าพันคอ โคมไฟ ตะเกียบ ขนมปั้นสิบ

กลุ่มพลังมวลชน ตำบลป่าตึง จัดซุ้มแสดงวิถีชีวิตของชาวบ้าน การเล่นดนตรีพื้นเมืองล้านนา รวมทั้งอุปกรณ์การละเล่นต่างๆ ของคนพื้นเมือง

โรงเรียนบ้านห้วยมะหินฝน จัดซุ้มโครงการหารายได้พิเศษระหว่างเรียน มีการนวดแผนไทยโดยนักเรียน  ขายน้ำผลไม้และขนมที่เด็กๆ ทำเอง จัดแสดงนิทรรศการภาพกิจกรรมของโรงเรียนตามแนวพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง

โรงเรียนบ้านรวมใจ นำผลไม้สดมาปั่นขาย และภายในซุ้มได้แสดงผลงานจักสานของโรงเรียน เช่น กระเป๋า ตะกร้า

โรงเรียนป่าบงได้จัดการสาธิต การแปรรูปถั่วเหลืองตามโครงการ ๑ โรงเรียน ๑ นวัตกรรม     

โรงเรียนโป่งน้ำร้อน จัดแสดงผลการประดิษฐ์ดอกไม้รีไซเคิล จัดบอร์ดแสดงวิธีการทำปุ๋ยหมักชีวภาพพร้อมทั้งนำปุ๋ยหมักมาจำหน่าย

โรงเรียนบ้านสันโค้ง มีเด็กนักเรียนทำขนมครกโบราณ ขนมทองทับ และแกะสลักผลไม้ ขายเพื่อเป็นการหารายได้ระหว่างเรียน

โรงเรียนบ้านปางสาจัดแสดงนิทรรศการวิธีทำน้ำยาล้างจานและทำเชื้อปุ๋ยหมักชีวภาพ

หน่วยอนุรักษ์และจัดการต้นน้ำแม่จัน จัดแสดงภาพกิจกรรมตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง          โรงพยาบาลแม่จัน เปิดซุ้มตรวจสุขภาพ วัดความดันโลหิต ตรวจค่าน้ำตาลในเลือดคำนวณค่าดัชนีมวลกาย วัดไข้ จึงได้รับความสนใจจากผู้ที่กำลังป่วยรวมทั้งประชาชนที่รักและใส่ใจสุขภาพเป็นจำนวนมาก

โครงการศึกษากระบวนการสร้างชุมชนเข้มแข็งด้านการจัดการพลังงานและสิ่งแวดล้อม จัดบอร์ดแสดงภาพการจัดการขยะและการแบ่งประเภทขยะ เพื่อนำไปจำหน่ายรวมทั้งจัดบอร์ดแสดงมูลค่าของขยะแต่ละชนิด  

นิทรรศการของมูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา มีความโดดเด่น คือ จำลองระบบเกษตรเชิงอนุรักษ์บนพื้นที่สูง ปลูกหญ้าแฝกเป็นแนวระดับเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของหน้าดิน การทำเกษตรแนวระดับ การปลูกพืชผสมผสาน คือ ข้าว ถั่ว และพืชอื่นๆ  การจัดบอร์ดผลงานที่ผ่านมาตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รวมทั้งการจำหน่ายงานฝีมือของกลุ่มเยาวชนคนรักศิลป์ถิ่นภูเขา (เยาวชนชาติพันธุ์ที่ต่างเผ่าต่างภาษามารวมตัวกันเพื่อทำกิจกรรมที่สร้างสรรค์ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์สูงสุด) ขายผักปลอดสารพิษของกลุ่มปลูกผักอินทรีย์ บ้านป่าสักหลวง ตำบลจันจว้า อำเภอแม่จัน โดยมูลนิธิฯ ได้นำเชื้อจุลินทรีย์ (EM) พร้อมทั้งเอกสารแนะนำคุณสมบัติของ EM (Effective Microorganisms) และวิธีการนำ EM ไปใช้มาแจกฟรีให้กับผู้ที่สนใจด้วย

เวทีเสวนาทั้ง ๓ วัน เป็นการมองย้อนหลังจากอดีต ปัจจุบัน สู่อนาคต โดยวิทยากรที่ผูกพันกับลุ่มน้ำจัน ทั้งวัยผู้เฒ่าจนถึงรุ่นลูกหลาน คือ เรื่อง "แม่จันสายน้ำที่ผันเปลี่ยน" วิทยากรโดย พระอธิการสมหมาย ปฺญญาคโม เจ้าอาวาสวัดกิ่วพร้าว คุณอุทัย จินดาธรรม ประธานชมรมผู้สูงอายุตำบลป่าตึง นางสาวอาหมี่ เบียะผะ เยาวชนลุ่มน้ำจัน และดิฉัน

เรื่อง "เกษตรอินทรีย์ ทางเลือกของเกษตรไทย" โดยอาจารย์แปลก เดชะบุญ อดีตอาจารย์วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีจังหวัดเชียงราย คุณดาวผ่อง พรมปัญญา หมอดินประจำตำบลป่าตึง คุณดำรง จิรัษฐิติพงษ์ พัฒนาที่ดินจังหวัดเชียงราย คุณบัวแก้ว จินดาธรรม เกษตรกรตำบลจันจว้า โดย คุณจุฑามาศ ราชประสิทธิ์ ผู้จัดการมูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา เป็นผู้ดำเนินรายการเสวนาทั้ง ๒ เวที

การเสวนาของนักเรียน ในกลุ่มโรงเรียน ตำบลป่าตึง เรื่องเศรษฐกิจพอเพียง การเสวนาเรื่อง "ไบโอดีเซล พลังงานทดแทน เพื่อการพัฒนาชุมชนที่ยั่งยืน" โดยอาจารย์อนุศาล เพิ่มสุวรรณ ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คุณวิรัตน์  พรมสอน  เครือข่ายเกษตรจังหวัดเชียงราย คุณสุวิชาญ พชรศุภสัณฑ์ รองประธานเครือข่ายเกษตรกรจังหวัดเชียงราย ดำเนินรายการเสวนาโดย คุณสุธิน มงคลดี

การแสดงของนักเรียนกลุ่มโรงเรียนตำบลป่าตึงทำให้เกิดสีสัน เช่น การแสดงระบำฮาวาย เด็กๆ ใส่พวงมาลัยดอกดาวเรืองสีเหลืองสด ระบำจีน รีวิวประกอบเพลง การแสดงวัฒนธรรมพื้นบ้านของกลุ่มพลังมวลชนตำบลป่าตึง และการแสดงเรื่อง "วัฒนธรรมชาติพันธุ์ สีสันของแผ่นดิน" โดยเยาวชนคนรักศิลป์ถิ่นภูเขา มูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา

วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๙ ประชาชนชาติพันธุ์ในลุ่มน้ำจัน คือ คนพื้นเมือง อาข่า ลาหู่ ลีซู เมี่ยน ยูนนาน ลัวะ พากันใส่เสื้อสีเหลือง รวมพลังแสดงความกตัญญูและความจงรักภักดีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยการลงนามถวายพระพร มีตัวแทนแต่ละหมู่บ้านไปถวายพานพุ่ม ประธานในพิธีถวายเครื่องราชสักการะ กล่าวประกาศถวายราชสดุดีเฉลิมพระเกียรติถวายพระพรชัยมงคล ทุกคนร่วมกันร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี

พิธีจุดเทียนชัยถวายพระพรชัยมงคลตอนค่ำ ผู้มาร่วมงานทุกคนร่วมกันร้องเพลงสดุดีมหาราชา และแยกย้ายกันกลับด้วยความปลาบปลื้ม ปิติ ที่ได้รวมพลังแสดงความกตัญญูต่อในหลวง "พ่อของแผ่นดิน"

งานร้อยน้ำใจลุ่มน้ำจัน กตัญญูในหลวง สำเร็จได้ด้วยความร่วมมือของทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชน เป็นตัวอย่างที่ดีของพลังสามัคคี ความกตัญญู ต่อลุ่มน้ำแม่จัน ที่หล่อเลี้ยงชีวิตตลอดมา ดุจดั่งน้ำพระทัยของในหลวงที่มีต่อพสกนิกรชาวไทยทุกหมู่เหล่าตลอด ๖๐ ปี ที่ทรงครองราชย์

ขอให้พสกนิกรทุกคนร่วมกันปฏิบัติตนเป็นคนดี อุทิศตน อุทิศชีวิต กตัญญูต่อในหลวง น้อมนำพระราชดำริหลักเศรษฐกิจพอเพียง มาเป็นแนวทางในการพัฒนาตน พัฒนาชุมชน และประเทศชาติ ดังที่ คุณสุพจน์  หลี่จา นายกองค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย น้อมรับมาเป็นแนวทางในการพัฒนาตำบลป่าตึงอย่างน่าชื่นชม

*หมายเหตุ บันทึกโดยคุณผ่องพรรณ  ตันกุละ ภาพโดยมูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา