10 เรื่องดีสีรุ้ง ประจำปี 2549
คอลัมน์/ชุมชน
พอสิ้นปีแต่ละสำนักข่าวก็จะจัดอันดับข่าวเด่นประจำปี คอลัมน์ผู้หญิงสีรุ้งโดยฉันทลักษณ์ รักษาอยู่ และหลิน ก็ได้เลือก 10 เรื่องเด่นในแง่ดีของชาวสีรุ้งประจำปีนี้มาให้ได้อ่านกันค่ะ
1 เลิกระบุว่าโรคจิตในใบสด. 43 ของสาวประเภทสอง งานนี้เป็นผลจากการผลักดันของเครือข่ายทำงานเพื่อปกป้องสิทธิผู้มีความหลากหลายทางเพศ ร่วมกับคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ที่ทำกันมาหลายปีแล้วค่ะ ในที่สุดการคัดเลือกทหารกองเกินวันที่ 1-11 เมษายนปีนี้ กระทรวงกลาโหมได้สั่งให้ยกเลิกการระบุคำว่าโรคจิต ในใบสด. 43 ของบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ และไปใช้คำอื่น ๆ แทน เช่น หน้าอกไม่ได้รูป หน้าอกไม่ได้ขนาด
ตั้งแต่ปี 2497 เป็นต้นมา กระทรวงกลาโหมได้ระบุในใบสด. 43 ของสาวประเภทสองที่มาคัดเลือกทหารกองเกินว่าไม่
สามารถเข้ารับราชการทหารได้เพราะเป็น "โรคจิต" การใช้คำจะรุนแรงมากน้อยแค่ไหนก็ขึ้นกับแพทย์ผู้ตรวจร่างกายค่ะ บ้างก็ว่าเป็นโรคจิตทราม โรคจิตถาวร โรคจิตวิปริต ใบสด. 43 ที่ระบุเช่นนี้ ทำให้สาวประเภทสองมีสถานะเหมือนคนไร้ความสามารถ ไม่สามารถทำนิติกรรมใด ๆ ได้ ทำประกันชีวิตก็ไม่ได้ จะทำพาสปอรต์ก็ไม่ได้ การสมัครงานในหน่วยงานรัฐก็ไม่สามารถทำได้ ถ้าจะสมัครงานเอกชนก็มีโอกาสถูกปฏิเสธได้ง่าย ๆ นับว่าเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างมาก
น่ายินดีค่ะว่าหลังจาก 52 ปีผ่านไปกระทรวงกลาโหมก็ได้ยอมแก้ไขเปลี่ยนแปลงให้ เรื่องอย่างนี้เป็นตัวอย่างค่ะว่าถ้าชาวสีรุ้งไม่ลุกขึ้นมาชี้ให้เห็นว่ากฎเกณฑ์ต่าง ๆ มันละเมิดสิทธิของเราอย่างไร และเรียกร้องให้เกิดการเปลี่ยนแปลง กฎเกณฑ์ที่ไม่เป็นธรรมก็อาจคงอยู่คู่ฟ้าไปตลอดกาล
2 น้องน้ำหวานฟ้องกระทรวงกลาโหม สืบเนื่องมาจากเรื่องแรกค่ะ เพราะว่ากระทรวงกลาโหมไม่ย้อนกลับไปแก้ใบสด. 43 ที่ออกไปในอดีต ก็ต้องใช้กลไกทางศาลเข้าว่า ฟ้องกันไปแล้วเมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน โดยน้องน้ำหวาน หรือสามารถ มีเจริญ เป็นผู้ยื่นฟ้อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง และสัสดีจังหวัดลพบุรี (จังหวัดที่น้องน้ำหวานไปรับการตรวจเลือกทหารกองเกิน) ต่อศาลปกครองกลาง ขอให้ศาลมีคำสั่งให้เพิกถอนหรือแก้ไขข้อความในรับรองผลการตรวจเลือกทหารกองเกิน (สด. 43) ใบสำคัญสำหรับคนจำพวกที่ 4 (สด.5) และใบสำคัญให้พ้นราชการทหาร (สด.9) ที่ระบุว่า ผู้ฟ้องเป็น "โรคจิตถาวร" งานนี้มีคนทำงานสีรุ้งกลุ่มต่าง ๆ ไปให้กำลังใจกันเพียบ
เรื่องนี้ยังอยู่ในการดำเนินการของศาลค่ะ เครือข่ายทำงานเพื่อปกป้องสิทธิผู้มีความหลากหลายทางเพศหวังว่ากรณีน้องน้ำหวานนี้จะสามารถใช้เป็นกรณีตัวอย่างในการทำงานแก้ไขกฎหมายที่ไม่เป็นธรรมต่อบุคคลผู้มีความหลากหลายทางเพศในอนาคต
3. เกย์ลงสมัครสว. มาถึงแวดวงการเมืองบ้างค่ะ การเลือกตั้งสว.ปีนี้มีเกย์ที่เปิดเผยตัวลงสมัครถึงสองคน คนแรกคือ คุณนที ธีระโรจนพงษ์ จากกลุ่มเกย์การเมือง อีกคนคืออาจารย์วิโรจน์ ตั้งวาณิชย์ นายกสมาคมฟ้าสีรุ้ง คุณนทีนั้นประกาศตัวจะลงสว. มาหลายปีแล้ว และมีการตั้งกลุ่มเกย์การเมืองมาก่อนหน้า ส่วนอาจารย์วิโรจน์นั้น ประกาศไว้ในที่ประชุม Queer Conference ที่กรุงเทพเมื่อปีที่แล้วว่าจะเดินเข้าไปนั่งในสภาให้ได้ แม้ทั้งคู่จะไม่ได้รับเลือกตั้งในครั้งนี้ ก็ไม่เป็นไรค่ะ เพราะคนที่ได้รับเลือกตั้งไปก็ล้วนแล้วแต่ไม่ได้เข้าไปนั่งในสภาเหมือนกัน
การลงสมัครของทั้งสองท่านได้เปิดภาพลักษณ์ของเกย์ที่สนใจทำงานการเมือง ซึ่งจริง ๆ ก็มีมากอยู่แล้ว ทั้งอยู่ในระบอบประชาธิปไตย และระบอบรถถังมาธิปไตย แต่นี่เป็นครั้งแรกที่มีคนเปิดเผยตัวลงสมัครรับเลือกตั้งในฐานะเกย์ และตั้งใจจะเข้าไปทำงานประเด็นเกย์ตามครรลองประชาธิปไตย ไม่ทราบเหมือนกันว่าเลือกตั้งสว. คราวหน้าคุณนทีจะยังลงรับสมัครอีกหรือไม่ ส่วนอาจารย์วิโรจน์นั้น ได้ข่าวแว่ว ๆ มาว่าไปอยู่กับพรรคคุณบรรหารแล้ว
4 อัญจารีรีเทิร์น กลับมาเคลื่อนไหวอีกแล้วค่ะ กลุ่มหญิงรักหญิงที่มีนามว่าอัญจารี หัวเรือใหญ่อย่างคุณอัญชนา สุรรณานนท์ กลับมาทำงานเคลื่อนไหวเต็มตัว เริ่มต้นด้วยงานบางกอกสมานฉันท์ หรือ งานไพรด์ประจำปี 2549 เมื่อปลายเดือนตุลาคมต่อถึงต้นเดือนพฤศจิกายน เป็นครั้งแรกที่หญิงรักหญิงได้เข้าร่วมกับงานไพรด์อย่างเป็นทางการ หลังจากนั้นอัญจารีก็ยังคงมีงานมาอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นงานเสวนาประจำเดือน งานสร้างเครือข่ายนักวิชาการ นักศึกษาผู้สนใจประเด็น Queer Studies และล่าสุดปลายเดือนธันวาคมนี้ มีการจัดตั้งคณะทำงานด้านสิทธิและความหลากหลายทางเพศ ภายใต้ร่มของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนขึ้น คณะทำงานกำลังดำเนินการพิจารณากรณีการละเมิดสิทธิต่อบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศในด้านต่าง ๆ และจะผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือแก้ไขกฎหมายต่าง ๆ ต่อไปในอนาคต
ปีหน้านี้เป็นการฉลองครบรอบ 20 ปี ของอัญจารี งานแรกสำหรับปีหน้าจะเป็นการจัดเสวนาร่วมกับโครงการเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เรื่อง "แนวความคิดหลักใน Queer Theory และประเด็นที่เกี่ยวข้องในประเทศไทย" โดยอาจารย์ปีเตอร์ แจ็คสัน ในวันศุกร์ที่ 5 มกราคม 2550 ที่ห้อง ศศ. 507 ชั้น 5 คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ท่าพระจันทร์ ถ้าว่างก็อย่าลืมแวะไปฟังนะคะ นาน ๆ อาจารย์ปีเตอร์จะมาเมืองไทยเสียที ได้ข่าวว่าอาจารย์มีโครงการตั้งห้องสมุดเควียร์ในเมืองไทยด้วยค่ะ
5 อดีตรองนางสาวไทยแปลงเพศเป็นชาย เรื่องนี้เป็นข่าวดังค่ะ คุณภัชธีรา กลิ่นสนิท รองนางสาวไทยอันดับ 3 ปี 2533 ได้ออกมาเปิดเผยในรายการทีวีรายการหนึ่งว่าเขาได้เข้ารับการผ่าตัดเป็นชายมาหลายปีแล้ว พอสร้างความฮือฮาแล้ว คุณภัชธีรา หรือคุณจิลล์ ก็ไม่ได้ให้ข่าวอะไรเพิ่มเติมอีก แต่น่าจะถือว่าเรื่องนี้เป็นข่าวดีได้ก็เพราะหนึ่ง เท่าที่ดูความคิดเห็นของคนตามเว็บบอร์ต่อกรณีคุณจิลล์ ส่วนใหญ่จะเคารพการกระทำของคุณจิลล์ ว่าเป็นเรื่องสิทธิส่วนบุคคล ถ้าคุณจิลล์พอใจก็ทำไป ไม่ใช่เรื่องเลวร้ายอะไร
เรื่องนี้ยังเป็นการเปิดประเด็นเรื่องการแปลงเพศจากหญิงเป็นชายในสังคมเราด้วย ตามกระแสโลกมีแนวโน้มว่าประเด็นการแปลงเพศจะได้รับการพูดถึงมากขึ้น เช่นว่า เมื่อแปลงเพศแล้ว กฎหมายจะรับรองเพศใหม่ได้อย่างไร จะเปลี่ยนคำนำหน้านามในเอกสารทางการได้ไหม หรือจะมีสิทธิในการแต่งงานได้หรือไม่ ใครที่หวั่นกลัวคนแปลงเพศอยู่ คงต้องรีบสร้างความเข้าใจกับประเด็นนี้นะคะ จะได้อยู่ร่วมกันในสังคมที่หลากหลายได้อย่างสบายใจ
6 ธุรกิจผู้หญิงเบ่งบาน มีความพยายามจะเปิดตัวสถานบันเทิงสำหรับผู้หญิงโดยเฉพาะกันมาหลายต่อหลายครั้งค่ะ แต่คิดว่าปีนี้น่าจะเป็นปีที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดแล้ว วัดได้จากว่าหนึ่ง มีผู้คนเข้าไปใช้บริการล้นหลาม และสอง ปลายปีแล้วร้านต่าง ๆ ก็ยังไม่ปิดตัวลงดังที่เคยเป็น ๆ กันมา ร้านที่ว่านี้ก็เช่น ผับย่าน RCA อย่าง Zeta หรือร้านอาหารกึ่งผับ Shela แถวหลังสวน เลสล่าเจ้าเก่าก็ยังมีปาร์ตี้กันเป็นประจำที่ร้านระเบียบเรือ (Chit Chat) ย่านโชคชัย 4 ทัวร์สำหรับผู้หญิงโดยเฉพาะก็เปิดตัวในปีนี้เช่นกันนะคะ ชื่อบริษัท Lesbian Adventure (LAthailand.com) เน้นการเที่ยวแบบผจญภัยโดยเฉพาะ คนไทยรุ่นใหม่ไฟแรงร่วมกับสาวอเมริกันเป็นผู้ร่วมกันเปิดบริษัทค่ะ เขารับรองว่าราคาไม่แพงและได้สัมผัสธรรมชาติกันอย่างสุดคุ้ม
7 แฟชั่นสาวหล่อ DAMEN เรื่องนี้ยังอยู่กึ่ง ๆ ระหว่างวงการแฟชั่นและวงการการศึกษาค่ะ เพราะแบรนด์นี้เป็นการสร้างสรรค์ของนิสิตภาควิชาอุตสาหกรรมสิ่งทอ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็นโปรเจ็คที่นักศึกษา 10 ชีวิตทำกันก่อนจบการศึกษา ภายใต้การดูแลของอาจารย์ที่ปรึกษา ตอนนี้นักศึกษาทั้งหมดก็เรียนจบแล้ว แต่ก็มีบริษัทเสื้อผ้าที่สนใจจะทำแบรนด์นี้ออกมาสู่ท้องตลาดจริง ๆ ก็คงต้องดูกันต่อไปว่ากระแสตอบรับจากวงการแฟชั่นจะเป็นอย่างไร เป็นที่น่าดีใจนะคะ ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เขาเปิดโอกาสให้น้อง ๆ นิสิตได้ทำแบรนด์แฟชั่นสำหรับทอมกัน
พูดถึงแฟชั่น ปีนี้ก็เป็นปีที่ทอม ๆ เขาฮิตแต่งตัวทำผมสไตล์กอลฟ์ไมค์กันค่ะ เรียกว่า ทอมกอลฟ์ไมค์ ป้า ๆ แถวนี้เห็นแล้วก็อดยิ้มในความน่ารักน่าชังของน้อง ๆ ไม่ได้ ป้าเองก็ไม่รู้หรอกค่ะ ว่าคนไหนเป็นกอลฟ์ คนไหนเป็นไมค์ ก็ในใจป้ามีแต่พี่ปุ๊อัญชลี หนึ่งเดียวคนนี้เท่านั้น แฟชั่นสมัยพี่ปุ๊ก็ต้องเป็นเสื้อทีเชิร์ตหรือเสื้อเชิร์ตตัวโคร่ง ๆ กับกางเกงยีนส์ ซึ่งป้าก็ใส่อยู่จนถึงทุกวันนี้ แหม ถ้าพี่ปุ๊ไม่เปลี่ยนไป ป้าจะเอา H.M.Blues มาใส่เป็นเรื่องดีสีรุ้งกับเขาด้วย
8 กระแสหนังเกย์ยังคงแรง ไม่ว่าจะเป็นหนังฟอร์มใหญ่และเศร้าอย่าง Brokeback Mountain หรือหนังไทยเบาสมองอย่างแก๊งค์ชะนีกับอีแอบ หนังเกย์ก็ยังคงความแรงอยู่ค่ะ มีเทศกาลหนัง Little Big Film ที่เอาหนังของคนหลากหลายเพศสภาพมาฉาย หญิงรักหญิงก็ได้อานิสงส์ เพราะเทศกาลนี้มีหนังเลสอินดี้จากญี่ปุ่นเรื่อง Blue ด้วย หนังเกย์ไทยสุดฮอตประจำปีก็คือ รื่อง สีลม ซอย 2 ทำไมถึงฮอตก็คงต้องไปหาดูกันเองนะจ๊ะ หญิงรักหญิงไม่รู้ไม่เห็น ส่วนหนังจากค่ายไซเบอร์ ฟิช เรื่องเรนโบว์ บอยส์ นั้นรอกันมาหลายปีแล้ว ก็ยังต้องรอต่อไปค่ะ ปีนี้ยังไม่ครบกำหนดคลอด
ส่วนหนังหญิงรักหญิงไทย ๆ นั้นยังไม่จุติในวงการค่ะ แต่ก็ได้ยินว่าหลาย ๆ คนอยากจะทำกัน ไม่แน่ว่าปีหน้าอาจจะได้ชมกันก็ได้นะคะ
9 แอร์โฮสเตสทีจี ไม่ใช่แอร์จากการบินไทยหรอกค่ะ แต่เป็นแอร์ที่เป็นทรานสเจนเดอร์ แอร์ที่ว่านี้ก็คือน้องนิกกี้ หรือ กีรนันท์ สุวัณสิงห์ วัย 24 ปี เธอทำงานเป็นแอร์ที่สายการบิน พี.บี.แอร์ น่าสนใจมากค่ะ ที่สายการบินนี้เขารับน้องสาวประเภทสองเข้าทำงานด้วย นิกกี้เล่าว่า เธอหอบเอกสารที่มีคำนำหน้าว่านายทั้งนั้นไปสมัครเป็นแอร์ ด้วยความมั่นใจและประสบการณ์การเคยเป็นสจ๊วรต์มาแล้ว ทำให้สายการบินรับเธอเข้าทำงาน สายการบินบอกว่า ในเมื่อคุณกล้าสมัครในตำแหน่งนี้ เราก็ใจกว้างพอที่จะกล้ารับ แหมสายการบินอะไรเนี่ย ไม่เคยได้ยินชื่อมาก่อนเลย แต่ถ้ามีโอกาสคงจะลองใช้บริการดูบ้าง
น่าชื่นชมค่ะ ที่สายการบินดูที่ประสบการณ์และความสามารถเป็นหลัก น้องนิกกี้เองก็มีความตั้งใจทำงานอย่างเต็มที่ ตามข่าวบอกว่า ถ้าน้องนิกกี้บินเที่ยวไหน แอร์ผู้หญิงต้องรีบแต่งให้งามค่ะ เพราะเดี๋ยวจะสวยสู้นิกกี้ไม่ได้
สาวประเภทสองหรือทีจีต่างก็เป็นคนที่มีความสามารถค่ะ ถ้าไม่ติดที่ใบสด. 43 เราคงเห็นน้อง ๆ พี่ ๆ ป้า ๆ ทีจี ทั้งในแวดวงวิชาการ ข้าราชการ ธุรกิจ การเมือง ฯลฯ กันมากกว่านี้
10 วรรณกรรมเกี่ยวกับเพศที่สามเข้ารอบซีไรท์ เรื่องที่ว่านี้คือ เด็กกำพร้าแห่งสรวงสวรรค์ เขียนโดย ภาณุ ตรัยเวช หนุ่มน้อยอายุ 26 ปี ที่เขียนนวนิยายเล่มนี้เป็นเรื่องแรกและส่งเรื่องเข้าชิงซีไรท์เป็นครั้งแรกก็ติด 1 ใน 10 นวนิยายเรื่องนี้ไม่ได้พูดถึงประเด็นเพศที่สามอย่างเดียว แต่ยังพูดถึงประเด็นเรื่องชนกลุ่มน้อยอื่น ๆ อีกด้วย ลองฟังคอมเมนต์จากกรรมการซีไรต์ดูนะคะ
"เด็กกำพร้าแห่งสรวงสวรรค์ เล่าเรื่องราวของตัวละคร 5 ตัวที่มีความสัมพันธ์อันซับซ้อน เปิดเปลือยให้เห็นแง่มุมด้านมืดของชีวิตและสังคม ทั้งเรื่องครอบครัวแตกแยก ทั้งเรื่องอิทธิพล การเมือง ทั้งเรื่องความลี้ลับของเพศที่สาม ตัวละครแต่ละตัวถูกประกอบ สร้างเป็นสัญญะทาง อารมณ์อันแตกต่างหลากหลาย อาจนำไปเปรียบกับดิน น้ำ ลม ไฟ ทอง ซึ่งเป็นธาตุสำคัญที่ ประกอบกันเป็นโลก
ผู้เขียนเปิดพื้นที่ให้ตัวละครมาปะทะสังสรรค์ทางอารมณ์และความคิดแต่ละชุด ที่ต่างอึงอลและ ปรวนแปรไม่ต่างไปจาก รายงานสภาพอากาศของกรมอุตุนิยมวิทยา
ชื่อนวนิยาย เด็กกำพร้าแห่งสรวงสวรรค์ ดูเหมือนจะล้อชุดความคิด เรื่องชะตาลิขิต ที่แฝงฝัง ในความคิดของสังคมไทย และผู้เขียนเองก็เขียนนวนิยายเรื่องนี้ ราวกับจะหาคำตอบว่า เหตุใด โลกนี้จึงเต็มไปด้วยความทุกข์ ทั้งที่มนุษย์เราต่างปรารถนาความสุขทุกคน
สีสันของนวนิยายเรื่องนี้ คือ ความจัดจ้านของสำนวนโวหาร และจินตภาพที่อุดมด้วยจินตนาการ ที่เหมาะสมัย"
(เอามาจาก http://xq28.net/s/viewtopic.php?t=12009 คุณ Frankenstein แปะไว้ให้ค่ะ)
เอาล่ะค่ะ จบเรื่องดี ๆ ทั้ง 10 เรื่องสำหรับปีนี้ ปีใหม่ทั้งทีก็ขออวยพรให้มีเรื่องดี ๆ เกิดขึ้นในชีวิตของคุณ ๆ มีกำลังใจในการทำงานกันต่อไปนะคะ สุดท้ายนี้ คอลัมน์ผู้หญิงสีรุ้งก็มีของขวัญปีใหม่มาฝากค่ะ เป็นเลขเด็ด จำให้แม่นนะคะ "1377" ไม่ใช่เลขสำหรับแทงหวยหรอกคะ แต่เป็นเบอร์สายด่วนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ผู้สนับสนุนการทำงานของชาวสีรุ้งเป็นอย่างดี ถ้าท่านพบเห็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนล่ะก็โทรไปแจ้งได้ที่เบอร์นี้ค่ะ แล้วพบกันใหม่ปีหน้า