itv แพร่ภาพต่อ – "ประชาชน" ชนะแล้ว?

อาจจำเป็นต้องยอมรับก่อนว่า itv ไม่ได้วิเศษเลิศลอยไร้ที่ติขนาดที่หลายฝ่ายพยายามเชิดชูในช่วงที่ผ่านมา(รวมทั้งในนาทีนี้)

และอาจจำเป็นต้องยอมรับด้วยว่า บ่อยครั้งที่ itv ไม่ได้-และ/หรือ-ไม่สามารถเป็น "ทีวีเสรี" (ในความหมาย "ปลอดการครอบงำ") จริงๆ ดังอุดมการณ์ที่ประกาศเมื่อเริ่มก่อตั้ง และถูกใช้เป็นคำขวัญมาโดยตลอด

ที่สำคัญ ปัญหาความไม่ "เสรี" ของ itv ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในยุครัฐบาลทักษิณเท่านั้น แต่ในยุครัฐบาลทหารรอบนี้ ก็เห็นๆ กันอยู่ว่า ข่าว-รายงาน-วิเคราะห์ของ itv ก็แทบไม่มีอะไรแตกต่างจากสื่อกระแสหลักอื่นๆ รวมทั้งสถานีโทรทัศน์ช่องที่ได้ชื่อว่าเป็นของรัฐทั้งหลายเลย คือราวกับเห็นด้วยกระทั่งยืนอยู่ข้างการกระทำของคณะรัฐประหาร และไม่ใช่บางครั้ง แต่บ่อยครั้งจนเกินจะนับกันเล่นๆ

ที่พูดอย่างนี้ ไม่ใช่ไม่เห็นใจคนทำงาน itv ที่อาจจะต้องตกงานหาก itv ถูก "ถอดปลั๊ก" นะครับ ใครที่เคยถูกปลด-ยกเลิกงานกะทันหัน ด้วยเหตุผลที่ไม่เข้าท่า ไม่เกี่ยวกับเนื้องานที่ทำ ในขณะที่ภาระทางเศรษฐกิจไม่ได้ถูกยกเลิกไปด้วยนั้นย่อมซาบซึ้งใจดี (และในกรณีนี้ ซึ่งรัฐเห็นปัญหาอยู่ตำตา และมีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรง ในความเห็นของผม-รัฐย่อมไม่สามารถปฏิเสธความรับผิดชอบ)

และไม่ใช่ผมเห็นว่า itv ไม่มีคุณงามความดีหรือคุณค่าใดๆ ให้จดจำด้วยนะครับ ได้โปรดอย่าเข้าใจผิด และคุณงามความดีประการหนึ่งของ itv ที่ผมรู้สึกได้ตลอดหลายปีที่ผ่านมาก็คือ การถือกำเนิดของ itv ภายใต้อุดมการณ์ "ทีวีเสรี" เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้คนไทยจำนวนมากเริ่มหันมาตั้งความหวัง-เรียกร้องให้สื่อมวลชนในประเทศนี้เป็นอิสระจากการครอบงำของรัฐ จนกลายเป็น "กระแส" ในปัจจุบัน(ซึ่งก่อนหน้า หากจะมีบ้างก็เป็นการพูดกันเพียงในวงแคบๆ เท่านั้น) ซึ่งผมเห็นว่าสิ่งนี้มีคุณค่ามากครับ และเป็นคุณูปการที่ตรึงติดอยู่กับ itv ตลอดมา ไม่ว่าหลายปีที่ผ่านมาจะเกิดการเปลี่ยนแปลงอะไรไปบ้าง

แต่ถึงอย่างไรผมก็เห็นว่า เราจำเป็นยอมรับข้อเท็จจริงที่ยกมาข้างต้น เพราะหากจะสู้ให้ถึงที่สุดก็ไม่ควรมัวเสียเวลามาสร้างภาพจนเกินจริง ซึ่งรังแต่จะทำให้ถูกโต้แย้งเอาง่ายๆ และเอาเข้าจริง itv จะนำเสนอข่าว "ดี" หรือ "ไม่ดี" เคยช่วยชาวบ้านหรือไม่ ก็ไม่ใช่ประเด็นหลักที่ควรนำมาถกเถียงต่อรองในกรณีนี้ด้วยซ้ำ(แถมไปๆ มาๆ อาจทำให้เราหลงประเด็นเสียเองว่า สื่อที่มี "เสรี" ได้ต้องเป็นสื่อที่ "ดี" ในสายตาเราเท่านั้น) ทั้งนี้:-

ก. แม้ไม่มีทางที่จะมีสื่อช่องไหน-ฉบับไหน-คลื่นไหนสามารถนำเสนอข่าวได้ถูกใจเราได้ทุกเรื่อง ทุกครั้งไป

ข. และไม่มีสื่อช่องไหน-ฉบับไหน-คลื่นไหนหมดจดงดงามปราศจากอคติ ไม่เฉพาะในประเทศไทย แต่รวมถึงสื่อทุกสำนักทั้งโลกนี้ ที่ใช้มนุษย์รายงาน-วิเคราะห์ข่าวและสถานการณ์

ค. แต่ – สิ่งที่รัฐบาลทหารชุดล่าสุดของไทยกำลังทำอยู่ก็คือ การพยายามให้สื่อทั้งหมดนำเสนอข่าวในแนวทางที่ผู้กุมอำนาจรัฐพอใจ-ถูกใจเท่านั้น ซึ่งนี่เป็น"นโยบายซ่อนเร้น" ที่ทุกรัฐบาลได้พยายามมาทุกยุคสมัย รวมทั้งรัฐบาลทักษิณ

ที่สำคัญคือ "อำนาจ" ของความเป็นรัฐบาลทำให้ความเป็นไปได้ของ "นโยบายซ่อนเร้น" ดังกล่าวแตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับข้อ ก. และเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อประชาชนผู้รับข่าว

ยิ่งการเข้าร่วมต่อสู้เคียงข้าง itv ของ "ประชาชน" ทั้งในฐานะผู้เสียภาษีเลี้ยงรัฐและในฐานะผู้รับข่าว

น่าชื่นชมเพียงใด เป้าหมาย - ข้อเรียกร้องก็ยิ่งไม่ควรจะหยุดอยู่แค่ให้ itv มีโอกาสได้ "แพร่ภาพ" ต่อไป หรือการลุ้นให้รัฐ "อุ้ม" itv ด้วยการ "ฮุบ" ไปดัดแปลงเป็น Titv

พูดง่ายๆ นะครับ สิ่งที่สามารถเรียกว่า "ชัยชนะ" ของ "ประชาชน" ในกรณีนี้

ไม่ควรเป็นการได้ "ทีวีของรัฐ" เพิ่มขึ้นมาอีกช่องหนึ่ง

และถ้าหากเป้าหมาย – ข้อเรียกร้องมีอยู่แค่นั้นจริงๆ การยกเอา "เสรีภาพสื่อ" (รวมทั้งคุณงามความดีของ itv ในฐานะ "สื่อเสรี") ก็ไม่มีความจำเป็นใดๆ ในการเรียกร้องต่อสู้ครั้งนี้เลย

ในฐานะคนรับสื่อธรรมดาๆ คนหนึ่ง และในฐานะคนที่เคยผ่านงานด้านสื่อสารมวลชนมาบ้าง ผมอยากเห็นความแตกต่างหลากหลายทั้งแนวคิดและวิธีการนำเสนอข่าวของสื่อมวลชน - ไม่ใช่แค่จำนวนช่องอย่างที่เป็นอยู่ และย้ำว่า-ไม่เพียงแต่สื่อที่ "ดี" ในสายตาเราเท่านั้น สื่อที่ไม่ "ดี" ไม่วิเศษ ไม่ถูกใจ พูดไม่เข้าหู ฯลฯ ก็ควรมีสิทธ์ที่จะอยู่ร่วมในสังคมนี้ด้วยเช่นกัน (โดยมีประชาชน-ผู้รับข่าวสารเป็นผู้ "ตรวจสอบ" อย่างจริงจัง เพื่อให้เสรีภาพนั้นตั้งอยู่บนความรับผิดชอบ ไม่ใช่บนเส้นอัน "สร้างสรรค์" ที่รัฐขีดเส้นให้เดินอย่างที่เป็นมาและเป็นอยู่)

itv ควรได้มีโอกาสเป็นสื่อ "เสรี" ปลอดจากการครอบงำของรัฐในทางปฏิบัติ

เช่นเดียวกับที่ "สื่อ" ทั้งมวลก็ควรจะมีโอกาสได้ "เสรี" ด้วยเช่นกัน

ซึ่งจะเป็นไปได้ก็ต่อเมื่อ "สื่อ" เองมีความอยากที่จะ "เสรี" ด้วย ต้องเคารพวิชาชีพของตนมากกว่าผลประโยชน์และอำนาจรัฐ

ผมอยากให้สังคมไทยรวมทั้งพนักงาน itv ช่วยกันเรียกร้องสิ่งนี้

ช่วยกันปกป้องศักดิ์ศรีของ itv - ของสื่อมวลชน

ควบคู่ไปกับปกป้องสวัสดิภาพทางเศรษฐกิจของพนักงาน itv

สำหรับปัญหาข้อกฎหมาย, แม้ความรู้ระดับผมไม่เพียงพอที่จะชี้ชัดได้ว่าสัญญา-ค่าปรับสามารถยืดหยุ่นได้มากน้อยเพียงใด มีทางออกอื่นอีกกี่ทาง แต่เห็นซื่อบื้อๆ อย่างนี้ ผมก็ไม่คิดว่าในประเทศที่อ้างตัวว่าปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย เมื่อเกิดปัญหาที่มีความสาธารณะสูงเช่นนี้ควรจะมีทางออกเดียว(คือ "ฆ่า" กับ "ฮุบ" ซึ่งเอาเข้าจริงสิ่งที่ตามมาก็แทบไม่ต่างกัน) เหมือนกับน้ำท่วมก็ต้องสร้างเขื่อน รัฐบาลเลวก็ต้องรัฐประหาร-ฉีกรัฐธรรมนูญ ฯลฯ

สุดท้าย, ผมนึกไม่ออกจริงๆ ครับว่า รัฐบาลที่มาจากการรัฐประหารเอาความชอบธรรมอะไรมาจัดการเรื่องนี้ ?

และรัฐบาลที่มาจากการฉีก "รัฐธรรมนูญ" ยังมีสิทธิ์อะไรในการอ้าง "กฎหมาย" ?