ยุคสมัยแห่งการเปลี่ยนแปลง (4)

หน่อ เหม่ แล ตือ เลอ เหว่ เล         บือ ชือ คา ลอ ดะ อะ เพ
หากแม่นางถึงเมืองเหว่ เล            ข้าวเปลือกจะตำตัวมันเอง
(ธา-บทกวีคนปกาเกอะญอ)

ในมุมมองของคนปกาเกอะญอเรียกยุคปัจจุบันว่า ยุคต่า แซวะ ต่า แจ๊ะ หรือ ยุคเครื่องกลและเทคโนโลยี

ชุมชนปกาเกอะญอ หันมองสถานการณ์ปัจจุบันอันเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์จากภายนอกชุมชนที่เข้ามาก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในชุมชนว่า การเปลี่ยนแปลงหรือสิ่งที่มาจากภายนอกในปัจจุบัน มีความสลับซับซ้อนและรุนแรงมากกว่าเดิมหลายเท่าจนตั้งตัวแทบไม่ทัน

โดยภาพรวมที่สำคัญคือ มีการปรับเปลี่ยนค่านิยมความเชื่อและการยึดมั่นต่อประเพณีวัฒนธรรมของชาติพันธุ์ที่มาจากภายนอกมีมากขึ้นจนมีแนวโน้มที่จะแปรสภาพตามกระแสหลักมากขึ้น ถูกครอบงำด้วยกระแสวัฒนธรรมปริโภคนิยม

ในขณะที่ฐานการผลิตเพื่อยังชีพ พึ่งพิงทรัพยากรธรรมชาติ ถูกปรับให้เป็นการผลิตแบบเชิงพาณิชย์ ผูกติดกับระบบการตลาดและบริการของรัฐมากขึ้น ทำให้คนมีความผูกพันพึ่งพิงป่าลดลงเรื่อย ๆ นอกจากนี้แล้วโครงสร้างของระบบนิเวศในชุมชนปกาเกอะญอก็มีแนวโน้มเสียความสมดุลมากขึ้น

ผู้คนต่างหันมาพึ่งพาเครื่องกลและเทคโนโลยีในการผลิตและในการดำรงชีวิตมากขึ้น เช่น ชุมชนแจ่มน้อยในอดีตมีการไถนาด้วยควายและหันมาซื้อรถไถนา เนื่องจากสะดวกรวดเร็วกว่า แม้ต้องซื้อด้วยเงินและต้องซื้อน้ำมันแต่คนก็ยอมที่จะจ่ายเงินตรงนั้นเพื่อได้มาใช้รถไถนา

พาตี่พาซูแมะ  วัย 85 ปี ผู้อาวุโสชนเผ่าปกาเกอะญอคนหนึ่งกล่าวว่า ผู้เฒ่าผู้แก่คนปกาเกอญอในอดีตเคยทำนายพยากรณ์ล่วงหน้าหลายปีแล้วกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตของชุมชนปกาเกอะญอ แต่เมื่อก่อนเราไม่เข้าใจเช่นคนปกาเกอะญอสมัยก่อนบอกว่า

            "วันหนึ่งงูใหญ่จะเข้ามาในชุมชน กลืนเอาลูกหลานของคนปกาเกอะญอลงไปในท้องงู จะมีช้าง หัวแบนขึ้นมาอาละวาด ม้าจะมีเขาขึ้นมาบินไปบินมาในชุมชน คำพูดของคนจะเดินทางไปอวกาศ     ข้าวเปลือกจะตำตัวเอง แมงมุมจะชักใยทั่วหมู่บ้าน"

"มาวันนี้สิ่งที่ผู้เฒ่าผู้แก่ได้บอกไว้นั้นเป็นจริงแล้ว งูใหญ่ก็คือ ถนนที่ตัดผ่านหมู่บ้านทำให้ลูกหลานปกาเกอะญอสามารถเดินทางเข้าเมืองได้ เมืองก็คือท้องงู ช้างหัวแบนก็คือรถยนต์ที่มาวิ่งขนของต่าง ๆ ในชุมชน ม้าที่มีเขาก็คือ รถจักรยานยนต์นั่นเองที่วิ่งไปวิ่งมาทั่วหมู่บ้าน

ข้าวเปลือกตำตัวเองก็คือ โรงสีข้าวขนาดเล็กที่คนไม่ต้องตำข้าวมันสีข้าวสารออกมาเอง  แมงมุมชักใยทั่วหมู่บ้านก็คือ สายไฟฟ้านั่นเองที่มีการลากโยงใยทั่วหมู่บ้าน ล่าสุดคำพูดหรือเสียงของคนเดินทางในอวกาศก็คือ โทรศัพท์นั่นเอง" พาตี่พาซูแมะกล่าว

สิ่งที่พาตี่พาซูแมะ กล่าวมาเป็นสิ่งที่แสดงถึงสถานการณ์ของยุคปัจจุบัน ที่เป็นยุคของการบริโภคความทันสมัย ความสะดวกรวดเร็วโดยมีเครื่องกลและเทคโนโลยีเป็นเครื่องมือ

จากที่ต้องเดินทางใช้เวลา 2 วัน ปัจจุบันใช้เวลาเพียง 2 ชั่วโมง จากที่ทำงานต้องใช้คน 10 คน ปัจจุบันใช้คนเพียงไม่กี่คน

ยุคต่า แซวะ ต่อ แจะ นี้ ในทัศนะชาวปกาเกอะญอมองว่าทำให้มีคุณอนันต์ แต่ก็มีโทษมหันต์เช่นกัน โดยมีผลในการทำลายความเป็นชุมชนสูง

เนื่องจากยุคต่า แซว่ ตะ แจะ หรือเครื่องกลเทคโนโลยีนั้น ต้องมีการแลกเปลี่ยนด้วยเงินตรา เงินตรานั้นต้องแลกด้วยหลายอย่าง ที่สำคัญคือการจะหยิบใช้แต่ละอย่างนั้น ต้องคิดพิจารณาให้รอบคอบ

ถ้าเราใช้มันถูกเราจะได้ใช้มัน แต่หากเราใช้ไม่ถูก มันจะใช้เราแทน ดั่งคำสุภาษิตของคนปกาเกอะญอที่ว่า

            โพ หมื่อ เหม่ ชา เหน่ บะ ปวา เจอ
            โพ หมื่อ เหม่ งอ แก๊  เอะ ปวา กื่อ
            หากลูกสาวฉลาดได้ภูมิปัญญาเขามา
            หากลูกชายโง่จะตกเป็นทาสผู้อื่น