ชีวิตคู่... กับครอบครัวเข้มแข็ง

สืบเนื่องจากสถิติล่าสุดของสำนักงานสถิติแห่งชาติที่ระบุถึง สภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปค่อนข้างมากของครอบครัวไทยที่มีสถิติผู้หย่าร้างมากขึ้น จุดนี้สะท้อนให้เห็นสภาพครอบครัวที่เปราะบางและนำไปสู่สภาพสังคมไทยโดยรวมที่ไร้ความเข้มแข็ง ก่อให้เกิดศักยภาพที่ถดถอยในการแข่งขันกับสังคมโลกโดยรวม

ชีวิตคู่เป็นเรื่องของธรรมชาติของมนุษย์อันพึงมีเพื่อให้เกิดการสืบทอดเผ่าพันธุ์ ทั้งในระดับของสังคมวงศ์ตระกูลส่วนตัวและในระดับของการสร้างศักยภาพของประเทศด้วย ส่วนใหญ่เริ่มจากความรักความเข้าใจและความเข้ากันได้ระดับหนึ่งของทุกสภาพการณ์ ไม่ว่าจะเป็นในด้านฐานะสังคม การศึกษา การมีเข็มมุ่งร่วมกันในการสร้างครอบครัว ไม่มีใครคาดคิดว่าการเริ่มต้นด้วยเหตุผลดังกล่าวจะก่อให้เกิดโศกนาฏกรรมมากมายดังปรากฏข่าวในหน้าหนังสือพิมพ์

ชีวิตคู่ไม่มีสูตรสำเร็จเหมือนดังบะหมี่สูตรสำเร็จรูป ซึ่งเมื่อเติมเพียงน้ำอุ่นหรือร้อนแล้วปิดฝารอสัก 3 นาที ก็เปิดทานได้ดั่งใจ ตรงข้ามกลับต้องอาศัยน้ำเย็นในบางขณะในกรณีที่มีรสเผ็ดร้อนเกินไป หรือ ต้องการใส่เนื้อ ใส่ผัก เพื่อเพิ่มความแข็งแรงของครอบครัว หรือความชุ่มฉ่ำไปพร้อมกัน

ครอบครัวเป็นอณูที่นับว่าเล็กที่สุด แต่ทว่าทรงอานุภาพใหญ่หลวงต่อสังคมโลกยิ่งนัก คราใดที่สังคมเล็กแห่งนี้สั่นคลอนอย่างต่อเนื่องเป็นลูกคลื่น แน่นอนย่อมกระทบการพัฒนาความเจริญของประเทศอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ครอบครัวเป็นภาพย่อส่วนของประเทศได้อย่างดี เมื่อมองในระดับมหภาค เรามักจะพบเห็นนักการเมืองต่างโยนความผิดให้แก่กัน ต่างจับผิดกัน หรือเล่นสงครามน้ำลาย ไม่ค่อยทำงาน เรามักเรียกลักษณะเช่นนี้ว่า การเมืองไม่สร้างสรรค์

เฉกเช่นเดียวกัน หากมองในระดับจุลภาคคือ ครอบครัว ทุกสมาชิกในครอบครัว หากกระทำเยี่ยงนั้น เราก็พอจะอนุมานได้ว่า ได้ทำกิจกรรมไม่สร้างสรรค์เช่นกัน ฉะนั้น กิจกรรมที่สร้างสรรค์ในความหมายของผู้เขียน ก็คือ กิจกรรมที่ไว้ใจซึ่งกันและกัน ช่วยกันทำมาหากิน ช่วยกันทำงานบ้าน ช่วยกันดูแลลูก ไม่ถือเขาถือเรา เพราะอย่างไรเสียในทางนิติกรรมแล้ว ถือเป็นบุคคลคนเดียวกันอยู่แล้ว

กล่าวตรงนี้อาจทำให้เข้าใจผิดได้ว่า ครอบครัวที่เอาแต่ขยันทำมาหากินนั้นจะทำให้ครอบครัวเข้มแข็งได้ ส่วนตัวเห็นว่า ไม่เป็นเช่นนั้นเสมอไป มองในระดับประเทศ เราจะพบว่า หากประเทศใด ขยันแต่หารายได้เข้าประเทศ ขยันปั่นตัวเลขทางเศรษฐกิจ จนขาดการปฏิสัมพันธ์กับคนในชาติ ย่อมส่งผลกระทบต่อปัญหาสังคมที่ตามมา เช่นกัน หากพ่อแม่เอาแต่ทำงานล่วงเวลาเพื่อนำเงินมาจุนเจือครอบครัว ด้วยคิดว่า เงินคือ ทางออกของทุกสิ่ง จนขาดการพูดคุยกันเอง หรือ พูดคุยกับลูก อบรมสั่งสอนลูก แน่นอน ปัญหาสังคมในครอบครัวเกิดอย่างแน่นอน และยากจะเยียวยาด้วยเพราะเงื่อนไขในบางโอกาสถูกสะสมมากอย่างยาวนานและต่อเนื่อง

" รู้เขา รู้เรา รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง " ยุทธวิธีในการสู้รบของซุนวู สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการดำเนินชีวิตกับครอบครัวได้ มิได้ให้ทำการสู้รบปรบมือกันเพื่อชัยชนะ แต่นำมาใช้เพื่อเอาชนะจิตใจตนเองและผู้อื่นโดยการเรียนรู้ตลอดเวลานั่นเอง เพื่อที่จะรู้เขารู้เรา ทั้งนี้การเรียนรู้ไม่ได้จบสิ้นเมื่อก่อนสมรส หากยังคงดำรงอยู่อย่างต่อเนื่องและมีความหมายยิ่งขึ้น ๆ ภายหลังการสมรส ด้วยเพราะเป็นรายละเอียดที่ปลีกย่อยลงไปซึ่งอาจจะไม่พบเห็นก่อนการสมรสเพียงไม่กี่ปีก็เป็นได้

การเรียนรู้ที่ดีก็ต้องพยายามลดความเป็นตัวตนของตนลงบ้าง หรืออีกนัยหนึ่งคือ ลดอัตตาลง ลดความคาดหวังตามจินตนาการ แต่หันกลับมาสู่ความเป็นจริงที่สัมผัสได้มากกว่า ทั้งนี้มิใช่เพื่อตนเองเท่านั้นที่จะได้รับผลกระทบหากแต่ทุกสมาชิกล้วนได้รับผลกระทบซึ่งกันและกันตลอดไป อาจจำเป็นต้อง " แสวงหาจุดร่วม สงวนจุดต่าง " เพื่อความสมานฉันท์ของครอบครัว

" ลูก " เป็นตัวแปรหนึ่งที่สำคัญที่สามารถสั่นคลอนความเข้มแข็ง ขณะเดียวกันก็สามารถเป็นจุดยึดเหนี่ยวความเข้มแข็งให้ครอบครัวได้อย่างดีที่เดียว หลายคนยืนยันว่า การมีลูกทำให้จุดมุ่งหมายในชีวิตชัดเจนขึ้น กิจกรรมต่าง ๆ ในครอบครัวล้วนกระทำเพื่อลูกแทบทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นการหารายได้ สันทนาการ และอื่น ๆ เพื่อให้ได้มาซึ่งปัจจัยสี่ ดังนั้นในกรณีที่พ่อและแม่ซึ่งเป็นหลักในการดำรงความเป็นครอบครัวมีปัญหาในการจัดการทั้งกับตนเองและลูก ก็มักนำมาซึ่งความล่มสลายของสถาบันสำคัญแห่งนี้อย่างหลีกหนีไม่พ้น ความพร้อมจึงสำคัญ เพราะ ลูก ทำให้ยากจนไปหลายปีดังสุภาษิตโบราณได้กล่าวไว้

แต่อย่างไรก็ดี ความมุ่งมั่นจะสร้างครอบครัวเข้มแข็ง การไม่ยอมให้สังคมกระชากความแข็งแรงออกจากครอบครัวเป็นสิ่งสำคัญยิ่งกว่า ความรู้สึกสนุกกับการแก้ปัญหาในครอบครัว การรู้สึกอดทน อดกลั้นต่อสรรพสิ่งที่ชั่วร้ายที่ประดังถาโถมเข้ามาชกฉวยจิตวิญญาณที่ดีจากเราเป็นสิ่งต้องปลูกฝังให้ดำเนินต่อไป

เพราะอย่างน้อย การมีครอบครัวที่เข้มแข็งนั้นมิได้สร้างคุณูปการเพื่อตนเท่านั้น หากแต่ยังสร้างคุณูปการอย่างใหญ่หลวงต่อสังคมประเทศชาติ และต่อมนุษยชาติของโลกอีกทางหนึ่งด้วย