ชีวิต ไม่ปลอดภัย

เมื่อปีที่แล้ว มีสถิติในเขตเทศบาลเมืองเชียงใหม่ในเทศกาลยี่เป็ง ที่มีการเล่นประทัดจนทำให้ผู้เล่นและคนรอบข้างเสียชีวิต 2 ราย เหล่านี้คือการมีชีวิตที่ไม่ปลอดภัย โดยที่ผู้ได้รับอุบัติเหตุเป็นผู้มีส่วนร่วมทำให้เกิดอุบัติเหตุขึ้นเอง ไม่ว่าจะเป็นนักร้องที่ร่วมเล่นเกมท้าทาย การทำประทัดเอง หรือการไปซื้อประทัดมาเล่น การเล่นประทัดท่ามกลางฝูงชน การที่ผู้คนไปเบียดเสียดยัดเยียดเที่ยวงานประเพณีต่างๆ ทั้งที่รู้ว่าต้องเสี่ยงกับการเจออุบัติเหตุได้   หากคิดบนความเชื่อว่าการเกิดการตายเป็นกรรมเป็นเวรของแต่ละคน ก็คงได้แต่เวทนาต่อผู้เสียชีวิตและญาติพี่น้องที่เหลืออยู่โดยไม่ต้องคิดต่อว่าจะหาทางป้องกันสิ่งเหล่านี้ได้อย่างไร 

การละเลยไม่ให้ความสำคัญต่อการตรวจสอบเรื่องความปลอดภัยของผู้รับผิดชอบหรือเกี่ยวข้อง กรณีอุปกรณ์เครื่องเล่นท้าทายหวาดเสียวต่างๆ การเปิดให้มีการขายวัตถุระเบิด ประทัด ประทัดยักษ์  รวมถึงการตั้งโรงงานทำการผลิตดอกไม้ไฟกันเอง ซึ่งก็มักเกิดอุบัติเหตุระเบิด เกิดเพลิงไหม้ สูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สิน เหล่านี้คือการขาดการควบคุมตรวจสอบจากเจ้าหน้าที่ของรัฐที่เกี่ยวข้อง ขณะเดียวกันสิ่งที่สำคัญยิ่งกว่าคือการขาดสำนึกเรื่องความปลอดภัยของผู้คน

ข้อสังเกตสำคัญในเรื่องความปลอดภัยคือ เราจะให้ความสำคัญในการป้องกัน ป้องปรามเรื่องอุบัติเหตุและความปลอดภัยกันมากๆ ในช่วงที่ยังเป็นเด็กเล็กๆ ในครอบครัว ทุกคนจะร่วมมือกันป้องกันอันตรายให้ลูกหลานด้วยการไม่จัดวาง มีด กรรไกร ของมีคม ปืน ไว้ใกล้มือเด็กๆ ขณะเดียวกันก็คอยห้ามปรามเมื่อเด็กๆ พยายามจะเล่นสิ่งของเหล่านี้  แต่พอเด็กโตขึ้น เข้าโรงเรียน ครอบครัวก็ปล่อยความรับผิดชอบที่จะดูแลความปลอดภัยไปไว้ที่ครู ที่โรงเรียน ซึ่งไม่เพียงพอ ทั้งนี้ เรื่องสำนึกในความปลอดภัย  ควรได้รับการตอกย้ำและตรวจสอบเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง

ตัวชี้วัดที่สำคัญคือการมีกฎเกณฑ์ที่เข้มงวดในการตรวจสอบความปลอดภัย องค์กรปกครองในส่วนต่างๆ ทั้งในระดับท้องถิ่น และส่วนกลางควรให้ความสำคัญต่อการตรวจสอบความปลอดภัย การตรวจสอบอุปกรณ์เครื่องเล่นต่างๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้แสดงว่าผู้คนในสังคมมีสำนึกเรื่องความปลอดภัยร่วมกัน

สิ่งที่เห็นอีกประการหนึ่งคือ ในบริเวณงานก่อสร้างต่างๆ ที่มีป้ายติดไว้ด้านหน้าเสมอว่า ปลอดภัยไว้ก่อน ก็นับเป็นกฎเกณฑ์สำคัญของการสร้างความปลอดภัยให้กับคนงานและประชาชน จะเห็นว่าการก่อสร้างตึกสูงๆ ต้องมีการใช้ผ้าใบมาคลุมพื้นที่ที่เสี่ยงอันตรายเพราะอาจมีวัสดุสิ่งของตกหล่นลงมาทำความเสียหายให้ชีวิตและทรัพย์สินได้ แต่บางแห่งผ้าใบที่ใช้เป็นเพียงแค่พลาสติกบางๆ และขาดวิ่น  คงต้องตรวจสอบตรวจตรา ลงโทษ กันอย่างจริงจัง  รวมถึงการดูแลความปลอดภัยให้กับคนงาน การให้คนงานสวมหมวกนิรภัยในบริเวณงาน การมีถุงมือให้สำหรับงานที่เสี่ยง เป็นต้น 

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่สำคัญยิ่งกว่า คือสำนึกเรื่องความปลอดภัยของแต่ละคน และควรเป็นการสร้างความปลอดภัยให้ชีวิตตนเองและชีวิตผู้อื่น คนขับรถเครน รถยก รถปั้นจั่น ต้องมีสำนึกในการตรวจสอบอุปกรณ์ที่ตนเองขับ  หรือใช้ เป็นประจำหากเห็นว่าไม่ปลอดภัย มีความเสื่อม ก็ต้องรีบจัดการแก้ไข  หรือเด็กๆ ต้องตระหนักว่าประทัดคือดินระเบิดชนิดหนึ่ง ที่ทำให้เกิดอันตรายได้  การไม่สุ่มสี่สุ่มห้าไปถอดอุปกรณ์ที่เก็บได้จากขยะซึ่งอาจเป็นชิ้นส่วนที่เป็นพิษ  การร่วมกันตรวจสอบอุปกรณ์เครื่องเล่นในโรงเรียน เมื่อเห็นว่าชำรุด เสียหาย ต้องรีบแจ้งให้ครูหรือผู้เกี่ยวข้องรับรู้ 

การสร้างสำนึกของการมีส่วนร่วมในการตรวจสอบสังคมร่วมกัน ไม่ใช่มองว่าเป็นหน้าที่ของคนอื่น ฉันไม่เกี่ยว  ความนึกคิดแบบนี้ต้องล้างออกจากสมอง เมื่อพบเห็นเหตุหรืออุปกรณ์อื่นใดที่น่าจะไม่ปลอดภัย ทุกคนควรร่วมกันแจ้งให้ผู้เกี่ยวข้องรับรู้ ทั้งนี้  ความไม่ปลอดภัยเหล่านี้ย่อมส่งผลให้กับชีวิตผู้คนที่เกี่ยวข้องกับเราไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง