จดหมายถึงแม่เนื่องในวันพ่อแห่งชาติและวันเอดส์โลก

แม่ที่รักและเคารพ ,

หวังว่าแม่คงสบายดี ส่วนผมสบายดี และมีความสุขกับการทำงานที่ได้ทำ พร้อมกับการเรียนหนังสือ

อย่าได้แปลกใจว่าทำไมผมถึงไม่เขียนถึงพ่อโดยตรง ทั้งที่อยู่ในช่วงวันพ่อแห่งชาติ นั่นเพราะที่ผ่านมา พ่อและแม่ไม่ค่อยมีเวลาได้คุยกัน ชอบทำหน้าบึ้งและงอนกันเป็นประจำ และอื่น ๆ อีกมากมายที่ผมจำไม่ได้

ซึ่งนั่นหมายความว่า แม่กับพ่อมีเวลาสื่อสารกันน้อยมาก ... วันพ่อปีนี้ ผมจึงเลือกส่งจดหมายถึงแม่ เพื่อหวังว่าแม่จะได้บอกเล่าเรื่องราวที่ผมเขียนมานี้กับพ่อ พ่อจะได้รู้ว่าผมเขียนอะไรบ้าง แม่และพ่อจะได้คุยกัน ได้แลกเปลี่ยน และสื่อสารกันมากขึ้น

ผมคิดว่า เรื่องการสื่อสารและเรียนรู้ร่วมกันมีความสำคัญต่อวิถีการดำเนินชีวิตของมนุษย์อย่างยิ่ง เพราะมีหลายเรื่องที่ผู้คนมีความคิดเห็นไม่ตรงกัน และแก้ด้วยความรุนแรง ใช้อารมณ์มากกว่าเหตุผล แม้จะคิดต่างแต่ก็ไม่ใช่ว่าจะได้รับการยอมรับในสังคมเสมอ เช่น เรื่องทัศนคติเรื่องเพศระหว่างวัยรุ่นกับผู้ใหญ่ ซึ่งเป็นเรื่องที่จะกล่าวถึงในบรรทัดต่อไป

แม่รู้ไหมครับ ก่อนที่จะถึงวันพ่อแห่งชาติมีวันอะไรที่สำคัญบ้าง ........ วันนั้นคือ วันเอดส์โลก ซึ่งตรงกับวันที่ ๑ ธันวาคมของทุกปี โดยคำขวัญคือ " เยาวชนรุ่นใหม่ เข้าใจเรื่องเพศ ร่วมป้องกันเอดส์ " ปีนี้ทางการให้ความสำคัญกับเด็กและเยาวชนอย่างยิ่ง เพราะถือว่า เยาวชนเป็นผู้ติดเชื้อรายใหม่ และเป็นกลุ่มเสี่ยง ( ทุกคนมีโอกาสเสี่ยงเหมือนกันอยากให้แม่ได้อ่านบทความของพี่ปลายอ้อที่ http://www.prachathai.com/columnist/page30.1.html ดูนะครับ แม่จะเข้าใจมากขึ้น ) ที่หลายฝ่ายให้ความสำคัญกับการรณรงค์ป้องกันและแก้ปัญหาการติดเชื้อเอดส์ ในกลุ่มวัยรุ่นอย่างมาก ผู้ใหญ่บ้านเราที่ดูแลเรื่องเอดส์ในกลุ่มเยาวชนนั้นไม่เพียงมารณรงค์วันนี้วันเดียวเท่านั้น แต่ได้ให้ความสำคัญมาโดยตลอด ทำงานเรื่องเอดส์มาหลายปี ซึ่งปีนี้ได้ให้ความสำคัญกับกลุ่มเยาวชนมากขึ้น

การที่ผู้ใหญ่ให้ความสำคัญกับเยาวชนในเรื่องเอดส์และเพศนั้น อาจมองได้หลายแบบ มองแบบที่หนึ่งคือ มองว่าเยาวชนมีความเสี่ยงและเป็นกลุ่มเปราะบางที่มีโอกาสติดเชื้อเอชไอวีเอดส์สะสมเพิ่มมากขึ้น และเป็นกลุ่มเป้าหมายที่ผู้ใหญ่จะต้องทำงานให้ หรือสอง มองว่าเยาวชนมีศักยภาพในการป้องกันแก้ไขปัญหาเอดส์ เป็นผู้ร่วมสร้างกระบวนการเรียนรู้เรื่องเพศกับผู้ใหญ่ เพราะทุกวันนี้มีเพื่อนที่รวมกลุ่มทำกิจกรรมเรื่องเอดส์เรื่องเพศในชุมชนกว่า ๒๐๐ กลุ่มทั่วประเทศ โดยมีการรวมตัวกัน เป็น " เครือข่ายเยาวชนด้านเอดส์ ประเทศไทย "

แต่ ..... ไม่ว่าคิดอย่างไร ผมเชื่อว่าเยาวชนมีความหลากหลาย บางคนอาจต้องได้รับความรู้เรื่องเอดส์เพศที่รอบด้าน บางคนอาจเป็นแกนนำจัดกระบวนการเรียนรู้เรื่องเอดส์เรื่องเพศได้ ซึ่งเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญคือ ทุกวันนี้ผู้ติดเชื้อเอดส์อายุน้อยลงมากขึ้น เพื่อน ๆ ที่อายุ ๑๕ – ๒๐ ปี มีโอกาสมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัยและรับผิดชอบมากขึ้น ถึงแม้ว่าเยาวชนจะสามารถเข้าถึงข้อมูลเรื่องเอดส์ เรื่องเพศผ่านสื่อหลากหลายรูปแบบทั้งจาก

อินเตอร์เน็ต นิตยสาร โทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ แต่หลายเรื่องเยาวชนไม่สามารถเข้าถึงได้อย่างรอบด้านเพราะความคิดและทัศนคติเรื่องเพศของผู้ใหญ่ที่ไม่ตรงกับวัยรุ่นและปิดกั้นการเรียนรู้เรื่องเพศ (?)

ผู้ใหญ่บางคนอยากให้เด็กรักนวลสงวนตัว ไม่อยากสอนเรื่องเพศเพราะจะเป็นการชี้โพรงให้กระรอก แม้ว่าเรื่องเพศไม่ใช่เพียงเรื่องเพศสัมพันธ์เพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงเรื่องสรีระ การเปลี่ยนแปลงของร่างกาย ความสัมพันธ์ทางสังคม เรื่องความเท่าเทียมเรื่องเพศ เรื่องสิทธิ - บทบาททางเพศ เรื่องอนามัยการเจริญพันธุ์ฯ ฯลฯ ............ เรื่องเพศ จึงไม่ได้มีเพียงเรื่องเพศสัมพันธ์ เพียงอย่างเดียวน่ะครับ

และทุกวันนี้ เพื่อน ๆ หลายคน ไม่ได้รู้เรื่องเพศจากผู้ใหญ่เท่านั้น แต่สามารถหาข้อมูลได้จากสื่อต่าง ๆ ครั้นถามครูที่โรงเรียน ครูก็ไม่รู้ ถามพ่อแม่ก็ไม่รู้ โรงเรียนไม่มีการสอนเรื่องเพศศึกษาอย่างจริงจัง เพื่อนๆ จึงรับสารจากสื่อประเภทต่าง ๆ มากขึ้น

ผู้ใหญ่มองว่าเด็กยังไม่สมควรรู้เรื่องเพศ อย่ามีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร การแสดงบทรักในที่สาธารณะของเยาวชน จึงถูกมองว่า เป็นปัญหา … ทำไม่ได้ ไม่ควรทำ เป็นเรื่องไม่ดี แต่ถ้าผู้ใหญ่มีเพศสัมพันธ์ถือว่าเป็นเรื่องปกติ กอด จูบในที่สาธารณะเป็นเรื่องธรรมดา (อาจเป็นเพราะว่า การกำหนดบทบาททางสังคมของบุคคลด้วยตัวเลข "อายุ" นั้นเป็นความชอบธรรมที่คนมีอายุมากกว่าซึ่งผ่านประสบการณ์ ผ่านน้ำร้อน ผ่านเหตุการณ์ต่าง ๆ มามากกว่าคนที่อายุน้อยกว่าสามารถกำหนดพฤติกรรม การประพฤติ การแสดงออกของคนที่มีอายุน้อยกว่าได้ และสามารถชี้ได้ว่า แบบไหนถูกผิด)

แม่ครับ……ผมว่า ถ้าพ่อแม่หรือครูของเพื่อน ๆ มาเรียนรู้เรื่องเพศร่วมกันกับพวกเรา กับวัยรุ่นแล้ว ทัศนคติเรื่องเพศและความคาดหวังเรื่องเพศ ของวัยรุ่นกับผู้ใหญ่น่าจะตรงกัน และได้เรียนรู้ซึ่งกันและกัน ทำให้บางเรื่องบางความคิดที่ผู้ใหญ่มีต่อวัยรุ่นเปลี่ยนไป ความคิดที่วัยรุ่นมองผู้ใหญ่ก็อาจเปลี่ยนแปลง เพราะได้สร้างกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน เรื่องการเรียนรู้ ไม่ได้ชี้ถูกชี้ผิด แต่เป็นการสร้างความรู้ให้คนมีภูมิคุ้มกันทางสังคม

แม่ครับ ...... อย่างครอบครัวของเราตอนนี้ น้องก็จะเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น แม่คงมีคำถามมากมายว่าจะทำอย่างไรเพื่อเตรียมความพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงของน้องซึ่งเป็นเด็กผู้หญิง .... แม่ควรมีเวลาคุยกับน้อง เรื่องร่างกาย สรีระ และคุยกันด้วยเหตุผล สอนให้น้องได้รู้จักคิด รู้จักแยกแยะในเรื่องต่าง ๆ เช่น คิดว่าถ้าทำแบบนี้แล้วจะเกิดผลดี ผลเสียอะไรบ้าง น้องจะได้มีพื้นฐานของความคิด และเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น เค้าจะได้รับสื่อจากโรงเรียน จากมหาวิทยาลัย โดยสามารถ คิด วิเคราะห์ แยกแยะสารได้อย่างรอบด้าน

และการสอนเรื่องเพศนั้นไม่ใช่สอนให้รู้จักรักนวลสงวนตัว หรือให้อดเปรี้ยวไว้กินหวาน เหมือนที่ได้ยินผ่านสื่อเท่านั้น แต่ต้องให้เด็กรู้จักทักษะการป้องกันการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัยและรับผิดชอบ เช่น การใช้ถุงยางอนามัย การสำเร็จความใคร่ด้วยตัวเอง การป้องกันด้านอื่น ๆ เช่น การใช้ยาคุมกำเนิด หรือไม่มีเพศสัมพันธ์เลย เป็นต้น นั่นคือข้อมูลเรื่องเพศที่รอบด้าน และเมื่อถึงเวลาที่ต้องเผชิญกับการมีเพศสัมพันธ์ คนนั้น ๆ ก็สามารถต่อรองและมีทักษะในการมีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัยและรับผิดชอบได้ ซึ่งผมคิดว่า นี่คือเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญ ในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีเอดส์รายใหม่

แม่ครับ ...... ที่จริงวัยรุ่นไม่ได้มีแบบเดียว ซึ่งเหมือนผู้ใหญ่ที่มีหลายแบบ บางเรื่องที่คิดว่าคนนั้นเป็นแบบนั้น อาจไม่ใช่ก็ได้ ที่ผมเขียนมาทั้งหมดนี้ ผู้ใหญ่อาจไม่คิดแบบนั้นหมด และวัยรุ่นหลายคนก็อาจคิดไม่เหมือนกับผม

แต่เชื่อว่า ถ้าเกิดกระบวนการสื่อสารและเรียนรู้เรื่องเพศร่วมกันระหว่างวัยรุ่นกับผู้ใหญ่ ได้คุยแลกเปลี่ยนกับคนใกล้ตัว เช่นในครอบครัวคุยกัน ในชุมชนแลกเปลี่ยนกัน ในโรงเรียนได้เรียนรู้ร่วมกัน และในสังคมโดยรวม ทุกคนก็จะได้เรียนรู้เรื่องเอดส์ เรื่องเพศร่วมกัน แม้จะมีความคิดที่แตกต่าง แต่อยู่บนฐานของการเคารพสิทธิกันและกัน

วันเอดส์โลกปีนี้อาจเป็นจุดเริ่มต้นว่า " ผู้ใหญ่และเยาวชนรุ่นใหม่ เข้าใจเรื่องเพศ ร่วมป้องกันเอดส์ร่วมกัน "

โอกาสหน้าไว้เขียนถึงแม่อีกนะครับ

ขอให้แม่และพ่อมีสุขภาพที่แข็งแรง รักแม่และพ่อเสมอ