เพลงรบ เพลงสงครามบนแผ่นดินฟากตะวันตก (5) ศิลปินป่า จรัล มโนเพ็ชร

เพลงรบ.. ขอลงทางเบี่ยง รำลึกถึง ศิลปินป่า อ้าย จรัล มโนเพ็ชร หัวรบวัฒนธรรมจากลุ่มน้ำปิง ผู้เปิดเพลงท้องถิ่นสู่อิสรภาพคนฟัง แรงบันดาลทางตรงและทางอ้อม ให้คนทำเพลงเขียนเพลง ใฝ่ฝันถึงเส้นทางเพลงสะท้อนชีวิต เรื่องราวผ่านน้ำเสียงสำเนียงคนท้องถิ่น

แรงใจใฝ่ฝันที่ร่วมยุคสมัยอยู่เสมอ

ครั้งแรก ผมเห็นอ้ายจรัลบนเวทีสดๆ คอนเสิร์ตหนึ่งจัดขึ้นที่สวนลุมพินี กลางเมืองหลวง ผมยังเดินทางเตร่แสวงหาแบบคนหนุ่ม ที่ตื่นเต้นกับโลกข้างนอกหลังออกมาจากรั้วห้องเรียน อ้ายมากับกีตาร์ตัวเดียว บอกว่าเพิ่งลงมาจากดอยสูง แล้วมุ่งมาสวนลุมพินี

เด็กหนุ่มหัวใจเต้นแรง ฝันถึงดอยสูง
ผ่านไปแต่ละเพลง เต็มไปด้วยแรงไฟความหวัง
อีกครั้งและอีกครั้งที่เห็นอ้ายอยู่บนเวทีร้องเพลง

มีอยู่ครั้งหนึ่ง ผมพบอ้ายในหมู่บ้านลัวะมืดหลอง สุดเขตแดนอำเภอแม่แจ่มติดเขตขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน วันที่หมู่บ้านมีพิธีกรรมขึ้นเสาสะกั้ง ราวกับว่าอยู่ๆ อ้ายก็โผล่หน้าขึ้นมากลางงาน อ้ายใส่หมวกปีก เสื้อม่อฮ่อม ย่าม และเตี่ยวทอมือ

ชาวบ้านอยากได้ฟังเสียงเพลงอ้าย ก็เลยยื่นกีตาร์เมดอินเมียนม่าเก่าๆ พร้อมไมค์หนึ่งตัว อ้ายพยายามตั้งสายสนิมเขรอะ และเค้นเอาน้ำเสียงไพเราะออกมา เห็นเลยว่ายากแสนยาก สายเพี้ยนทุกๆ กรีดสายก็ว่าได้ แต่อ้ายก็ร้องเพลงด้วยใบหน้าของความสุข และมีชีวิตชีวา

ครั้งหลังสุด ผมโชคดีได้นั่งร่วมโต๊ะกับอ้าย ที่ร้านสายหมอกกับดอกไม้ ไม่กี่เดือนก่อนอ้ายจะจากไป อ้ายอยู่ในกางเกงยีน เสื้อยืดสีดำ อ้ายมาจากลำปาง เตรียมพร้อมขึ้นเล่นในร้าน ผมนั่งฟังอ้ายพูดถึงเชียงใหม่รถติด อากาศแย่ น้ำปิงเน่าเสีย ว่าจะทำอย่างไรกันดีหนอ แล้วพูดไปถึงเครื่องมือที่นำมาช่วยเล่นดนตรี การปรับเสียงให้น่าฟัง

นั่นเป็นครั้งหลังสุดที่ผมได้เข้าไปใกล้ศิลปินล้านนา

"ท้องฟ้าที่เปลี่ยนไปวันนี้ ยังมีความหมายอยู่
ถึงแม้นบางสิ่งเคยชื่นชู จู่จู่มาหายไป
รับรู้ความเปลี่ยนแปลงที่เห็น ถือว่าเป็นวันใหม่
ถึงแม้สะเทือนในจิตใจ ไม่อาจไปขัดขวาง
เธอจะคิดหรือทำสิ่งใดนั้น โปรดอย่าหันเหแนวทาง
หากหวาดกลัวจะรับมือความหม่นหมาง โลกจะร้างคนก่อ
สายน้ำไม่อาจหวนคืนมา เวลาไม่รั้งรอ
ฝันของเธอให้ฉันฝันต่อ เกิดก่อเป็นสวยงาม
ทั้งนี้ขึ้นอยู่ที่เธอพร้อม ฉันก็ยอมเดินตาม
ถึงแม้นไม่มีใครเอ่ยถาม จะเก็บเป็นความภูมิใจ" (ให้ฉันฝันต่อ)

ผมหยิบมาร้องเล่นบ่อยๆ เป็นแรงใจ และความสุขยามได้เปล่งเสียงผ่านถ้อยคำนั้นออกไป
ขอร่วมรำลึกวันจากไปของอ้าย จรัล มโนเพ็ชร