เศรษฐกิจติดดิน

เมื่อเดือนก่อน ผู้เขียนเข้าไปประชุมในหมู่บ้าน เห็นผู้นำชุมชนหลายคนบ่นว่า วิทยาลัยเกษตรในบ้านเราดูจะร้างไปทุกที นักเรียนสายเกษตรแทบจะไม่มี ข้อมูลนี้สอดคล้องกับคำตอบของพี่น้องเกษตรกร ที่อยู่ในพื้นที่ต่าง ๆ

ในเขตภาคเหนือตอนล่าง โดยเฉพาะในเขตพื้นที่ชลประทาน ที่การทำนาดูจะไม่มีกาลเทศะมากที่สุด คือไม่รู้ว่าเวลาที่ถูกที่ควรของการทำนาคือช่วงใด เพราะไม่มีฤดูกาลในการทำนาอีกต่อไป ก

นักวิชาการและนักพัฒนาเศรษฐกิจหมู่บ้านชนบทในสายวัฒนธรรมชุมชนต่างก็มองว่า เศรษฐกิจหมู่บ้านของเรายังไม่ถูก " ดูดกลืน" เข้าสู่ระบบทุนนิยมอย่างเต็มตัว เพราะในหมู่บ้านยังมีโครงสร้างที่เรียกว่า " เศรษฐกิจชุมชน" อ

ช่วงนี้หลายอย่างอยู่ในภาวะร้อนแรง ไม่ว่าจะเป็นอากาศ ที่ร้อน ชนิดที่เรียกได้ว่า " ตับแตก" จิตใจของคนโดยทั่วไปในภาวะน้ำมันแพง ร้อนอกร้อนใจเหลือแสน โดยเฉพาะคนหาเช้ากินค่ำทั่วไป ที่ปัจจุบันเริ่มจะหาเช้ากินไม่ค

ชาวนาในแถบพิษณุโลกและพิจิตรมักบ่นให้ผู้เขียนฟังเสมอ ว่า "เราทำนาใช้หนี้หลายสิบปีไม่หลุดซักที " สาเหตุสำคัญเพราะกระบวนการ " แปลงร่าง " จาก " ชาวนา " ผู้ปลูกข้าวไว้เพ